Tag: afgestemd opvoeden

Op het ritme van je kind
Het gaat allemaal zo snel in deze tijd en er komt zoveel op ons en onze kinderen af! We vergeten daardoor wat kinderen echt nodig hebben om te kunnen groeien. En dat is, om met de deur in huis te vallen, rust en ruimte.
In het (school)systeem waar we nu in leven, is vaak vastgelegd wat een kind op een bepaalde leeftijd moet kunnen. Er zijn allerlei gemiddelden bepaald zoals hoe groot je kind moet zijn op een bepaalde leeftijd, wat het ideale gewicht is, hoe vlot een kind al moet kunnen lezen en rekenen, hoe hij/zij emotioneel moet kunnen reageren in bepaald situaties, hoe goed hij/zij moet kunnen sporten, enz…
En dan merk je als ouder dat je kind niet past in één of andere curve. Je maakt je misschien zorgen of je wordt er op aangesproken dat je kind ‘afwijkend’ is van de standaard. Er zijn natuurlijk uitzonderingen of situaties waarin de ontwikkeling van een kind extra zorg of aandacht nodig heeft.
Elk kind ontwikkelt zijn vaardigheden op zijn tempo. Het ene kind begint eerder te praten dan het andere, en het andere kind zal eerder motorische vaardigheden ontwikkelen. Een kind kan niet in alles tegelijkertijd energie steken om te ontwikkelen. Er zijn zoveel dingen die het moet leren. En dat vraagt enorm veel energie!
Zo had onze zoon, toen hij 6 jaar was, een medisch onderzoek op school. De kinderen worden dan één voor één bij de dokter geroepen, je kent het wel. Het feit dat dit vreemde mensen waren voor hem, en dat hij niet goed wist wat er van hem verwacht werd, vond hij toch wel spannend. Dus ik liet hem de keuze of hij wilde dat ik meeging of niet. Hij wilde graag dat ik meeging. Door mijn aanwezigheid en door mijn voorbeeld bij het bezoek aan de arts, leerde hij hoe dit verloopt en hoe het er bij zo’n onderzoek aan toe gaat.
Iemand vertrouwd in de buurt hebben, is voor (jonge) kinderen heel belangrijk. Je hoort vaak zeggen: ‘Ze zullen het wel overleven hoor’. En dat is op zich ook zo. Maar we leven in een tijd waar het zo normaal is dat onze kinderen zo veel zonder ons, ouders doen. Terwijl het heel normaal en heel natuurlijk is dat kinderen, zeker jonge kinderen, juist in de buurt willen zijn van hun ouders en dingen samen willen doen. Vooral de vertrouwde nabijheid speelt hierbij een grote rol. Dat geeft veiligheid. Maar ook ons voorbeeld, het feit dat we veel dingen kunnen uitleggen als we bij hen zijn leren hen zoveel bij.
Op het ritme van je kind (kunnen) meegaan is soms best een uitdaging, maar zo belangrijk. We kunnen het niet altijd, omwille van ons werk bijvoorbeeld. Maar in de mate van het mogelijke tegemoet komen aan hun vraag, geeft hen de ruimte om te leren op hun tempo. Soms willen ze het samen doen, zodat ze zien hoe wij het doen en leren ze door het voorbeeld dat wij geven. Als ze geen voorbeeld krijgen, kan dat voor veel onrust en onzekerheid zorgen. Soms hebben kinderen gewoon onze aanwezigheid nodig als steun. Zoals mijn zoon graag had dat ik meeging naar de arts bij het medisch onderzoek. We vinden het vanzelfsprekend dat kinderen het allemaal zelf doen. Maar voor hen is het heel vaak nog niet vanzelfsprekend.
Het is best wat zoeken naar een evenwicht tussen je kind aanmoedigen om stappen te zetten en toch te proberen, en te volgen wanneer je kind aangeeft dat hij er niet klaar voor is, of het niet ziet zitten. Los van wat een kind op een bepaalde leeftijd al zou moeten kunnen, volgens de standaarden. Los van wat je andere kinderen van dezelfde leeftijd ziet doen. Kinderen weten vaak goed waar ze aan toe zijn, wat ze al wel of niet kunnen of durven. We mogen daar gerust nog heel vaak in tegemoet komen. En als ze er echt klaar voor zijn, dan zijn ze zo vertrokken. Vertrouw er maar op!
Hier is de uitdaging voor ons: durf jij je kind volgen op zijn of haar ritme en wat hij/zij aangeeft? Mag je kind leunen op jou in het vertrouwen dat je kind zich van je gaat losmaken op het moment dat hij of zij er klaar voor is?
Hoe we met kinderen in het algemeen omgaan, heeft meestal te maken met tradities, omdat we het zelf zo geleerd hebben of omdat we het anderen zo zien doen. Heel vaak hebben mensen te weinig informatie over hoe hechting werkt en hoe het groeiproces bij kinderen een proces is dat eigenlijk vanzelf gaat, zonder dat we het te veel moeten sturen.
Hoe kunnen we die ruimte geven aan kinderen om op hun tempo te groeien?
Hieronder vind je een aantal tips:
Rust creëer je door je relatie met je kind goed stevig te maken.
Hoe meer een kind zich gehecht voelt, hoe meer ruimte hij/zij voelt om te leren en de wereld te ontdekken. Hun belangrijkste behoefte, zich verbonden voelen, is namelijk al vervuld.
Voorzie veel speeltijd die ze zelf kunnen invullen. Belangrijk is om niet alle vrije tijd vol te plannen met activiteiten, hobby’s en uitstappen.
Weet dat bepaald gedrag en emoties bij (jonge) kinderen normaal is en deel zijn van het kind-zijn.
Geef je kind een stem: luister naar je kind en bevraag hoe iets is voor je kind. Bespreek samen met je kind situaties of verlangens en zoek samen naar oplossingen.
Geef je kind de ruimte om zijn of haar ideeën vorm te geven. Soms is dat heel concreet door materiaal te voorzien waar je kind iets mee kan maken.
Om aan de vraag naar informatie tegemoet te komen heb ik een boek geschreven. In mensentaal. Ik ga er dieper in op Hechting, Gedrag en Emoties, Communicatie en Persoonlijke Ontwikkeling als ouder.
Wil je graag meer weten? Je kan het boek hier bestellen!
Of stel je vraag door me een mail te sturen.
Ik sta je graag te woord!
Warme groet,
Karin
18/12/2024
Stress bij kinderen
Er ligt best wel wat druk op onze kinderen.
We hebben het vaak zelf niet door omdat het onze manier van leven is geworden.
De prestatie- en de tijdsdruk is de voorbije 25 jaar stapsgewijs gestegen, dat we niet meer door hebben hoe groot die druk eigenlijk is.
Maar misschien kunnen we het feit dat steeds meer kinderen en volwassenen uitvallen als signaal nemen. En vooral zoeken naar een antwoord op de vraag: Hoe kunnen we daar iets aan veranderen?
Hoe kunnen we ons kind daarbij helpen?
Als een leerkracht onder druk staat omdat er zoveel administratie moet gebeuren en ze ook nog eens zoveel leerlingen moet meekrijgen in het verhaal van de doelstellingen die behaald moeten worden tegen het einde van het schooljaar, hoe ontspannen kan die dan voor de klas staan? We geven de druk die we zelf voelen overal door aan onze kinderen. Omdat wij moeten voldoen aan allerlei normen, verwachten we dat ook van onze kinderen.
Kinderen ervaren steeds meer stress. Ouders voelen veel meer stress. Vaak met ruzies tot gevolg. Ouders die zich machteloos voelen en kinderen die het gevoel hebben dat het nooit genoeg is. Waar gaat dit naartoe?
Om dit beter te begrijpen is het goed om meer zicht te krijgen op wat stress is en wat mogelijke oorzaken zijn van die stress.

Stress
Op zich is er niets mis met stress. Het is namelijk een natuurlijke reactie van ons lichaam op iets wat spanning veroorzaakt. Als er een kans is dat we pijn gaan lijden, fysiek, emotioneel of sociaal, dan reageert ons lichaam met stress.
Er komen stresshormonen vrij (o.a. adrenaline, noradrenaline en cortisol) en het lichaam maakt zich klaar om te vechten, te vluchten of te bevriezen.
Een stressreactie merk je aan de fysieke reacties: de bloeddruk stijgt, de hartslag versnelt, de ademhaling versnelt, er is een grotere zuurstofopname in het bloed, er gaat meer bloed naar het hart, de hersenen en de spieren, de spieren spannen zich aan, de spijsvertering vertraagt, je gaat zweten en het gevoel van pijn vermindert.
Ons systeem is zo gemaakt dat het eerder te snel gaat reageren op mogelijk gevaar dan te traag. Stress is eigenlijk een gezonde natuurlijke reactie op bedreigende situaties. Je bent alerter en het helpt je om goed te handelen in noodsituaties. En als het gevaar geweken is, dan komt het lichaam terug in rusttoestand. Althans, dat zou toch moeten…
Het probleem tegenwoordig is echter dat veel situaties als bedreigend worden ervaren, vaak psychisch. En we hebben te weinig ruimte om tot rust te komen.
Als dit lang blijft duren, kunnen we in een chronische stresstoestand komen.
En dat is ongezonde stress.
Het is vaak niet meer in balans. En dan wordt de draaglast groter dan de draagkracht.

Stressoren en symptomen van stress
De oorzaken van stress, oftewel de stressoren, zijn heel uiteenlopend.
Vaak staan we er niet bij stil welke situaties mogelijks tot stress kunnen leiden bij onze kinderen. We zijn zo gewoon om in deze snel veranderende wereld te leven en maar door te gaan, en staan er te weinig bij stil.
Ik zet mogelijke stressoren voor je kind hier onder op een rijtje.
Veranderingen zijn een belangrijke oorzaak van stress voor kinderen.
Denk maar aan: ziekte, verbouwingen, verhuis, wonen in twee huizen na scheiding van de ouders, nieuwe school, nieuwe club, nieuwe leerkracht, overlijden van een dierbare, verhuis van een vriendje,…
Veranderingen hebben vaak echt meer tijd nodig om te landen bij een kind dan we denken. Als een kind daarin te weinig erkenning krijgt, dan staat het er dus alleen voor met zijn emoties rond dit gebeuren. En dat kan nog voor meer stress zorgen. Veranderingen horen wel bij het leven, maar elk kind heeft zijn eigen tempo daarin om er aan te wennen.
De druk die op kinderen gelegd wordt is ook een belangrijke oorzaak van stress. Denk maar aan: te veel taken, prestatiedruk, tijdsdruk (vb. ochtend- of avondrush en hoe je praat tegen je kind tijdens deze momenten), doelstellingen moeten halen terwijl ze er nog niet klaar voor zijn (vb. leren lezen), verwachtingen, te weinig erkenning krijgen voor hun emoties en behoeften, moeten werken voor aandacht, straffen en belonen, geen ruimte voor eigen inbreng of creativiteit, geen ruimte voor vrij spelen, conflicten, schermgebruik,…
De grootste stressor voor kinderen is echter geen verbinding te voelen met mama of papa. Als de relatie met mama of papa veilig is, met anderen woorden als het kind zich verbonden voelt, dan is er rust. Als dat niet is, dan zoeken kinderen eigenlijk onbewust constant naar die connectie. Daarbij zijn er drie basisvragen die kinderen constant bezit houden:
Word ik gezien?
Word ik gehoord?
Doe ik er toe?

Als stress chronisch wordt en als ons lichaam te weinig in een staat van rust komt, dan kan zich dat uiten in allerlei symptomen.

Fysiek kan een kind last krijgen van hoofdpijn, rugpijn, nekpijn, spijsverteringsproblemen, slaapproblemen, verminderde afweer waardoor het kind sneller ziek wordt.
Psychisch kan dit leiden tot prikkelbaarheid, angst, machteloosheid, verveling, piekeren, laag zelfbeeld, minder concentreren,…
Gedragsmatig zie je vaker uitbarstingen en woedeaanvallen, druk gedrag, zich terug trekken en afsluiten, huilen, problemen op school, problemen met vriendjes, eetproblemen, pesten,…

Te veel stress
Bij een teveel aan stress kan een kind eigenlijk niet meer kiezen hoe hij reageert. Zijn overlevingsbrein neemt het dan over. In een rusttoestand is je neo-cortex of ook wel het mensenbrein, actief en kan je creatief denken, zie je oplossingen en kan je redeneren. Daarom kan je niets uitleggen aan je kind op het moment dat hij in zijn emotie zit. Pas als de emotie gezakt is kan je een gesprek aangaan met je kind.
Als een systeem onder stress staat dan heeft je kind meer behoefte aan controle en voorspelbaarheid.
Als je kind in overlevingsmodus zit, dan is het geen tijd om te leren, geen tijd om te verbinden, geen tijd om te eten en te verteren, geen tijd voor zelfreflectie, geen tijd voor creativiteit en dromen.
Het is zo belangrijk dat stress en spanning ontladen kunnen worden en het lichaam terug in een rusttoestand kan komen.

Hoe kan je je kind helpen bij stress?
Zeven tips om je kind te helpen bij het ontladen van stress:

1. Bouw een warme band op met je kind.
Maak regelmatig connectie met je kind door mee te spelen, gesprekjes aan te gaan, je kind te ontvangen als hij thuis komt van school. Maak tijd om te luisteren.
2. Een vriendelijke en niet-bedreigende sfeer thuis.
Probeer de intentie van het kind te zien achter zijn gedrag of wat hij zegt. Maak ruimte voor begrip in plaats van irritatie. Achter wat je kind zegt of doet zit een emotie of een behoefte om gezien of gehoord te worden. Probeer straffen of dreigen met straf te vermijden. Dit geeft extra druk en stress voor kinderen.
3. Praat met je kind.
Probeer te achterhalen wat er leeft bij je kind. Benoem gevoelens en gedachten, ook die van jezelf. Benoemen van de dingen geeft vanzelf al verlichting, je geeft daarmee erkenning aan wat er is bij je kind.
4. Maak ruimte voor emoties. Accepteer de emoties.
Als je emoties gaat bestrijden of wil oplossen, dan versterken ze juist. Als je erg focust op de emotie en het feit dat die opgelost moet worden, dan leg je meer druk op dat gevoel en wordt het dus erger. Accepteer het gevoel van je kind. Als je ruimte maakt voor de emoties, dan blijf je in verbinding met je kind. Als je het gaat bestrijden, van verbreek je de verbinding. En geen verbinding met mama of papa geeft nog meer stress.
5. Minder focus op prestaties en resultaat, meer focus op inzet en goede intenties.
Het kind is meer dan zijn prestaties en zijn cijfers. Benoem andere kwaliteiten van het kind, het doorzettingsvermogen en de inzet. Accepteer zijn grens. Je kan je kind motiveren om het te proberen, maar niet pushen. Geef complimenten, maar niet overdreven. Meen wat je zegt. Omschrijf duidelijk wat je waardeert als je een compliment geeft.
6. Zie het potentieel in het kind. Laat voelen dat je vertrouwen hebt.
Als je laat voelen dat je vertrouwen hebt in het kind, dan versterkt dat het zelfbeeld. Dat raakt aan gezien worden, een basisbehoefte van elk kind.
7. Bouw ontspanning in, voorzie speeltijd.
Plan je agenda niet te vol of schrap af en toe iets uit de agenda!
Laat je kind vrij spelen. Spelen is dé manier om te verwerken, om te leren, om te integreren, om emoties te reguleren. Spelen bevordert het probleemoplossend vermogen. Spelen heeft geen doel. Kinderen kunnen hun grenzen ontdekken én verleggen. Het bevordert de ontwikkeling van het brein!

Heb je vragen naar aanleiding van het thema Stress bij Kinderen?
Als je voelt dat de druk in je gezin hoog is, en je ervaart veel stress, dan is het goed om je hierin te laten begeleiden.
Neem vrijblijvend contact met mij op voor een afspraak via deze link!

Warme groet,
Karin
20/12/2022
Afgestemd Opvoeden
In opvoeden bestaat geen quick fix of één bepaalde manier die voor iedereen past.
Het is een zoeken. Afgestemd opvoeden is een proces. Het is niet een techniek die, eens je die onder de knie hebt, je altijd kan toepassen.
Je leert anders naar opvoeden kijken en naar je aanpak.
Je vertrekpunt is anders.
Daarbij zijn de volgende vragen belangrijk:
Wie is jouw kind?
Wie ben jij?
Wat is de situatie?
Hoe is jouw kind op dat moment?
Hoe voel je jezelf op dat moment?
Er zijn heel wat elementen die meespelen in het zoeken naar een gepast antwoord.

Focus op gedrag
De meeste opvoedingsmethoden zijn op gedrag gericht. Als je dit of dat doet of zegt, dan zal het gedrag veranderen. Dan zal je kind het gedrag afleren of aanpassen.
Maar gedrag is enkel dat wat we zien aan de buitenkant bij ons kind. Achter gedrag zitten gevoelens, gedachten en behoeften. Die zijn de drijvende kracht achter het gedrag.
Dus als we gedrag proberen te fixen, gaan we voorbij aan wat er achter zit.

Wat is “je afstemmen”?
Je afstemmen op je kind, op jezelf en op de situatie vraagt tijd en energie.
Het is geen kwestie van consequent zijn in elke gelijkaardige situatie.
Want dan ga je voorbij aan wat jouw kind ervaart op dát moment.
En misschien heeft de boze bui van je kind helemaal niets te maken met de situatie van dat moment. Maar misschien is het een opeenstapeling van spanning die er op dat moment uit moet.
Bij afgestemd opvoeden ga je rekening houden met de (in eerste instantie) niet-zichtbare gevoelens, gedachten en behoeften van je kind achter het gedrag.
Je gaat je dieper intunen op je kind. Je gaat kijken wat er precies speelt bij je kind.
Daarbij ga je uit van een groter geheel: wie is je kind op mentaal, emotioneel, fysiek en spiritueel vlak?
Je stelt jezelf ook andere vragen, zoals:
Hoe kan ik mijn kind helpen? Wat zijn belemmeringen voor mijn kind?
Hoe kan ik een autoriteit zijn voor mijn kind, zonder autoritair te zijn? Met andere woorden, hoe kan ik richting geven zonder al te sturend te zijn?
En wat kom ik bij mezelf tegen? Wat zijn mijn eigen gedachten en gevoelens?
Hoe bepalen die mijn doen en laten? Wat zijn mijn triggers?
Als je je hiervan bewuster wordt, dan is dat voor jou als ouder ook weer een groeikans. Het gaat met andere woorden niet alleen over je kind, maar ook over jezelf.

Afgestemd opvoeden is denken op lange termijn
Het vertrekpunt bij afgestemd opvoeden en bewust ouderschap is waar we naar toe willen op lange termijn. Willen we vooral dat kinderen zich aanpassen en leren gedragen naar de norm, dan krijgen we een andere opvoeding dan wanneer we op lange termijn willen dat onze kinderen in staat zijn tot zelfsturing, tot warme relaties, dat ze hun talenten kennen en dat ze weten om te gaan met tegenslagen in hun leven.
Afgestemd opvoeden gaat over zoeken naar een vorm die past voor jou als ouder en die past naargelang de behoeften van je kind en wie je kind is.

Controle en macht
Het oude opvoeden is vooral gericht op controle houden en macht hebben over kinderen. Een kind hoort te luisteren naar volwassenen. En als een kind zich niet gedraagt zoals het ‘hoort’, dan doen we er alles aan om het gedrag bij te sturen. Hiervoor moeten we onze wil en macht opleggen aan kinderen en ontstaan er vaak discussies en machtsstrijd. Dan hebben we straffen en belonen nodig om kinderen naar ons te doen luisteren.
Maar veel is niet controleerbaar en maakbaar in opvoeding. Er gebeuren vaak dingen die we niet voorzien hadden en waarvan we ons afvragen: ‘wat moet ik hiermee doen?’
Dat is het moment waarop we ons als ouders onmachtig gaan voelen. En dat voelen we niet graag.

De uitdaging bij afgestemd ouderschap
We moeten onze angst voor het gevoel van onmacht en het niet-weten onder ogen durven zien.
Het onbekende is voor ons, mensen, een echte uitdaging.
We houden van nature van voorspelbaarheid zodat we controle houden.
Maar dat is dus niet mogelijk met kinderen. En eigenlijk is het dat nooit in het leven.
Je hebt wel elke keer een keuze met wat er op je pad komt met je kind, namelijk: “Wat doe ik hiermee?”
Ga je straffen en het gedrag bijsturen?
Of ga je kijken wat er achter zit en wat er innerlijk speelt bij je kind?

“In een nieuw bewust ouderschap moeten we durven zoeken naar nieuwe antwoorden en ons niet door onze angst laten bepalen.”

Geen vrije opvoeding
Afgestemd ouderschap wil niet zeggen dat je alles maar aan je kind overlaat. Dat is een vrije opvoeding waarbij je weinig of geen sturing geeft aan je kind.
Een kind heeft wel degelijk een leidende ouder nodig die richting weet te geven in het leven van het kind, zonder sturend te zijn. Richting geven wil zeggen dat je voor je kind een houvast bent en een oriëntatiepunt waarop hij of zijn steeds kan terugvallen. Een kind kan de wereld nog niet bevatten, en wij moeten duidelijkheid en handvatten bieden waaraan het kind zich kan vasthouden.

Drie bouwstenen van Aware Parenting als basis in Afgestemd Opvoeden
Aletha Solter is de grondlegger van Aware Parenting. Zij heeft drie elementen samen gebracht die belangrijk zijn in het bewust ouderschap.
Hechting bevorderen: zorgen voor een goede relatie met je kind, je steeds opnieuw verbinden met je kind en jezelf daarin openen. Dit geeft het kind de ruimte om zichzelf te openen en de hechting met jou aan te gaan. In elke levensfase is dit anders. Volgens mij is dit de belangrijkste sleutel in de relatie met je kind en om je taak als ouder te kunnen doen.
Herstel van stress en trauma: doorheen de dag maakt je kind van alles mee. Er is niet altijd ruimte om dit te ontladen. Spanning die opstapelt moet ruimte krijgen om te ontladen. Daarvoor is het belangrijk dat je als ouder deze emoties empathisch kan ontvangen.
Democratische discipline: Meestal wordt straffen en belonen gebruikt als maatregel. Maar hoe kan je dit op een democratische manier, waarbij het kind beluisterd wordt en een inbreng heeft? Zodat een kind dit op natuurlijke manier leert en integreert. Het vraagt tijd en ruimte om in verbindende communicatie te gaan met je kind en zo tot de beste oplossing voor iedereen te komen.

Effecten van een afgestemde aanpak
Als kinderen ruimte voelen en zich gehoord voelen, creëren ze een gezond gevoel van eigenwaarde. Ze ervaren dat ze er toe doen en dat hun inbreng evenwaardig is. Ze voelen zich gerespecteerd. Ze kunnen beter hun grenzen aangeven. Het leidt tot een betere band met je kind. Daardoor zal je kind ook makkelijker meewerken en doen wat je vraagt. Op deze manier ben je een natuurlijke autoriteit, zonder dat je dit autoritair moet aanpakken. Zonder dat je met dwang je wil moet opleggen aan je kind.

Tot slot
Opvoeden is geen ‘altijd’ in elke situatie. Er bestaat geen quick fix. Het is steeds opnieuw een samen zoeken. Het gaat met vallen en opstaan. Maar eens je hier je weg in gevonden hebt, ga je merken hoe het werkt en hoe opvoeden voor een groot deel natuurlijk gaat.
De term Afgestemd Opvoeden is in het leven geroepen door Jürgen Peeters. Hij is auteur van het boek ‘Kinderen zijn geen puppy’s. De kracht van zelfsturing in opvoeding.’ Een echte aanrader!

Heb je vragen?
Ook in mijn trajecten stem ik me af op jou en je gezinssituatie. Wat zijn jouw uitdagingen in de opvoeding van je kind(eren)? Wat heb jij nodig? Wat heeft je kind nodig?
Wil je graag weten hoe ik jullie kan helpen? Maak vrijblijvend een afspraak voor een Inzichtsessie via hello@karinfrancken.be
Van harte
Karin
30/09/2021
Je kind helpen groeien in vertrouwen.

-Het is eigenlijk heel simpel.
Wat?
Simpel, vraag je je misschien af?
In theorie wel, maar in de praktijk word je al snel met jezelf geconfronteerd met wat jij zelf geleerd hebt in jouw opvoeding.
Bijvoorbeeld:
– dat kinderen moeten luisteren naar volwassenen,
– dat jij de ouder bent en dat jij het moet weten,
– dat kinderen leren luisteren door te straffen en te belonen,
– dat volwassenen het beter weten dan kinderen,
– dat je ze niet te veel aandacht moet geven als ze boos zijn,
– dat als kinderen te veel ruimte krijgen ze over je heen zullen lopen,
– …
Je valt met andere woorden sneller dan je wil terug op wat jij hebt meegekregen in jouw opvoeding.
Basisbehoeften van een kind
Laat ik eerst even stilstaan bij een aantal belangrijke basisbehoeften van een kind.
Een kind heeft het nodig om gezien te worden, om zich veilig te voelen, om getroost te worden, een gevoel van zekerheid te hebben en connectie te voelen met de ouder(s). Naast deze behoeften heb je natuurlijk ook nog de behoefte aan eten, geborgenheid, slaap, leren, spanning ontladen, enzovoort.
Kinderen hebben volwassenen (heel vaak nog) nodig om in deze behoeften te voorzien. En kind kan dat nog niet voor zichzelf.
Hoe kunnen wij onze kinderen tegemoet komen in hun behoeften?
Vanuit een bewustzijn in het hier en nu kijken naar ons kind: wie is mijn kind op dit moment? In welke ontwikkelingsfase zit hij of zij? Wat is de situatie? Wat heeft mijn kind nodig nu?
Dat vraagt van ons als ouder dat we open staan voor wat zich aandient. Onvoorwaardelijk en zonder oordelen leren kijken naar ons kind en de situatie.
We moeten met andere woorden het beeld dat we hebben van hoe we willen dat onze kinderen zijn loslaten! Misschien heb je een plan in je hoofd waar zijn leven naar toe moet, welke diploma’s hij moet behalen, hoe goed hij moet zijn in bepaalde vaardigheden, enzovoort.
Kan je je kind zien zoals hij is? Kan je je kind ontvangen zoals hij is? Op deze manier gaat je kind zich écht gezien voelen, en leert hij zichzelf ook serieus nemen. Zo leert hij zichzelf zien en aanvaarden zoals hij is.
Hoe kan jij je kind zien zoals hij werkelijk is?
In de eerste plaats is het belangrijk om de gevoelens van je kind serieus te nemen. Als je kleuter valt en huilt, dan ga je niet zeggen “zo erg is dat niet, je moet niet huilen.” Daarmee veeg je de ervaring van je kind weg waardoor er verwarring ontstaat in zijn eigen gevoel. Je kind ervaart wel degelijk pijn of is geschrokken en door het huilen ontlaadt hij spanning. Je kind geruststellen dat het in orde is, is iets anders dan zijn gevoelens negeren.
De grootste valkuil voor de meeste ouders is dat we het willen oplossen voor ons kind. Liefst zo snel mogelijk. We hebben niet graag dat ze pijn hebben. De neiging is dan om er maar snel overheen te gaan.
Maar een kind wil op dat moment niet echt een oplossing. Wel troost en aandacht en de openheid dat de ervaring er helemaal mag zijn. Dit kan je doen door bijvoorbeeld te zeggen:
“Ik zie dat je pijn hebt”,
“Ik ben hier voor jou totdat jij terug OK bent”.
Dat geeft kinderen zekerheid en vertrouwen dat jij aan hun kant staat.
Je kind ervaart hierdoor dat hij mag zijn wie hij is, dat hij authentiek mag zijn.
Van helper naar observator
In plaats van oplossingen aan te reiken en een pleister op de wonde te plakken, ga eens kijken naar wat er echt is.
Observeer en laat je ideeën en vooroordelen los. Dat is een hele uitdaging! Meestal zit er onder wat je ziet, nog een andere boodschap of vraag van je kind.
Reageert je kind bijvoorbeeld heel boos, dan zit daaronder een andere behoefte dan wat je ziet gebeuren.
Kijk vanuit een nieuwsgierigheid, zoals kinderen vaak dingen onderzoeken. Stel je voor wat er in een kinderhoofd zou kunnen omgaan en leef je daarin in.
Maak tijd en ruimte om met aandacht bij je kind aanwezig te zijn.
Heel vaak zitten we in de maalstroom van het leven. Er moet zoveel gebeuren en we draven maar door.
Wanneer onze kinderen thuis komen van school bijvoorbeeld. Je gaat onmiddellijk aan de slag met het bereiden van het avondeten. Je zet de kinderen aan om hun huiswerk te maken. Je doet je best om hen op tijd in bed te stoppen zodat ze voldoende nachtrust hebben.
Hoeveel tijd heb je werkelijk om met aandacht bij de bezigheden van je kind aanwezig te zijn?
Tijd en ruimte te maken om naar je kind te luisteren met je volle aandacht versterkt je band en komt de basisbehoeften die je kind heeft ten goede: gezien worden, gevoel van veiligheid en zekerheid, troost voelen.
Of gewoon even samen zijn, zodat je kind ruimte voelt om dingen van de dag te kunnen vertellen of om vragen te stellen. De gesprekjes die dan ontstaan geven jou de gelegenheid om meer zicht te krijgen op hun leefwereld en waar zij mee bezig zijn.
Het gaat niet altijd over grootse dingen. En er hoeft niet altijd iets gezegd te worden. Soms is in stilte samen zijn ook wat nodig is.
Het is een manier om je kind beter te leren kennen en te leren begrijpen.
En dat geeft jou de gelegenheid om je kinderen te helpen om te worden wie ze zijn. Zo kan jij ze helpen om te groeien in vertrouwen.

Warme groet
Karin

11/06/2021
Agressie bij kinderen.
Frustratie – boosheid – agressie
“Waarom sla jij je broer?”
Dat is onze eerste reactie als we zien dat er agressie is tussen broertjes en zusjes.
We willen weten hoe iets gebeurd is, wat de aanleiding was, wie wat gedaan heeft, waarom die het gedaan heeft.
We willen dingen uitklaren. Het onrecht moet helder worden.
We benaderen de situatie op deze manier vanuit ons verstand.
Op dat moment kan een kind echter niet ‘nadenken’. Emotie is al wat er is op dat moment voor een kind.
Wanneer een kind aanvalt, dan zit daar een bron van frustratie achter.
Een kind kan ergens boos over zijn en zitten mokken. Er zijn wat woorden.
Als dat de nodige ruimte krijgt, dan zakt het weer.
Wanneer boosheid gepaard gaat met de energie van aanvallen, dan hebben we het over agressie. Maar eerst even stilstaan bij frustratie.
Wat is frustratie?
Als iets niet werkt zoals je wil, dan zorgt dat voor frustratie.
Als iets gaat zoals je niet wil, dan zorgt dat voor frustratie.
Nu zijn er bij kinderen heel veel dingen die niet gaan zoals ze willen.
Er zijn dus heel wat bronnen van frustratie.
Zeker peuters en kleuters ervaren heel wat dingen in hun leven die (nog) niet werken. Ze kunnen heel veel dingen nog niet, omdat ze de nodige vaardigheden nog niet hebben, of omdat het nog te gevaarlijk is voor hen.
Peuters zijn heel direct in het uiten van frustratie. Ze leven vanuit hun emotie. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van hun brein, waardoor ze nog niet in staat zijn het op een andere manier te uiten. Het heeft met andere woorden te maken met het feit dat ze onvolwassen zijn.
Onze valkuil is dat we heel graag willen weten waarom ons kind aanvalt of uitbarst.
Het is wel fijn om dat te weten, want dat geeft je meer begrip.
Maar we kunnen dat niet altijd te weten komen. Een kind weet het zelf vaak niet eens.
Belangrijk om te weten is dat “iets niet werkt” voor je kind. En daardoor is hij gefrustreerd.
Om agressie te verminderen moeten we dus in eerste instantie frustratie verminderen.
Hoe zorgen we dat frustratie geen agressie wordt?
Als iets niet werkt, dan proberen we daar verandering in te brengen.
Dat doen we zelf ook. En dat probeert je kind ook te doen.
Als de verandering lukt, dan is de frustratie meestal ook verdwenen.
Soms kan het zijn dat we niet weten wat eigenlijk de oorzaak is van frustratie.
Dan proberen we dingen te veranderen, maar lost het eigenlijk niet op.
Als je nee zegt tegen je kind, terwijl die eigenlijk jou probeert te overhalen om verandering te brengen in zijn situatie wat hem frustreert, dan gaat de deur naar verandering voor je kind dicht.
Je kind doet nog vergeefse pogingen om verandering te brengen, maar merkt dan dat het niets meer uitmaakt.
Dat geeft extra frustratie.
Je kind vraagt bijvoorbeeld om TV te kijken. Je zegt ‘neen’ en je kind geraakt gefrustreerd. Hij zal nog een aantal pogingen doen om je te overhalen. Je blijft bij je neen. Je kind merkt dan dat het niets uitmaakt om te blijven proberen.
Als je kind merkt dat zijn pogingen niet werken, dan zijn er twee uitwegen:
Je kind zal zich daarin berusten en je neen aanvaarden
of je kind zal nog meer in de weerstand gaan.
Jonge kinderen komen meestal tot tranen en vinden zo berusting en aanvaarding in je ‘neen’. Dan komt er opnieuw rust.
Berusting is een proces van emoties. Het heeft tijd nodig om te bezinken.
Op het moment dat het echt doordringt bij je kind dat jij rustig bij je “neen” blijft, dan komen er tranen om te accepteren wat niet kan op dat moment.
Het agressieve gedrag zie je vaker bij jonge kinderen
Met name jonge kinderen kunnen fel reageren. Voor hen lijkt alles belangrijk en groot.
Hun brein is namelijk nog niet voldoende ontwikkeld om het in perspectief te plaatsen.
In de eerste 5 levensjaren moet een kind veel huilen om frustratie door te komen.
Daarna leert het om er anders mee om te gaan of kan het sneller tot berusting komen.
Doordat een kind regelmatig tot de ervaring van berusting of adaptatie kan komen, dus tot tranen kan komen, ontwikkelt een kind veerkracht.
Als een kind niet tot tranen komt, dan heeft het moeite met zich kwetsbaar op te stellen en zal het zich afweren. Dat betekent dat de frustratie waarschijnlijk ergens in hem blijft bestaan.
Wanneer een kind ouder wordt (vanaf 5-6-7 jaar), is hij is staat om gemengde gevoelens te hebben over een situatie.
Bijvoorbeeld boos zijn op iemand en tegelijkertijd die persoon ook graag zien.
Of tegelijkertijd de neiging om ongehoorzaam te zijn en ook de angst om gestraft te worden.
Dan zal de energie die leidt naar agressie afgezwakt worden.
De kern van agressie
Het probleem van de agressie is meestal het feit dat ze niet tot berusting en dus tot tranen kunnen komen.
Of dat kinderen nog niet in staat zijn om tot gemengde gevoelens te komen die helpen om de aanval te temperen of af te zwakken.
Het is vooral belangrijk om deze frustratie er te laten zijn en er bij te blijven. Dat geeft hen ruimte om tot tranen te komen en zo leren ze daar doorheen te komen.
Koppel daarom het gedrag los van het probleem (de bron van frustratie).
Hoe kan je omgaan met de agressie van je kind?
Een aantal tips:
1) Blijf zelf rustig in het volhouden van je boodschap, ook al leidt dat tot frustratie bij je kind.
2) Streef er naar dat je kind geen schade kan toebrengen of om de schade te beperken.
3) Ga niet redeneren, een les leren, waarden overdragen en dingen uitleggen. Dat kan wel achteraf op een rustig moment.
4) Benoem heel eenvoudig de “overtreding”, het gedrag. Een kind weet meestal heel goed dat wat hij doet niet OK is.
5) Laat voelen dat frustratie hebben geen probleem is en dat het wel eens gebeurt dat je ontploft.
6) Nadat de emotie gezakt is, kan je afspreken om over het probleem te spreken. Vanuit verbinding.
7) Niet te veel tijd en energie blijven steken in het incident. Zo kan het wegebben.
8) Even alles loslaten, niet in het gevecht gaan tijdens de storm.
9) Leg de nadruk op de frustratie (de aanleiding tot het gedrag, als je die al weet) en niet het gedrag zelf. “Jij bent gefrustreerd.”
10) Zeg op neutrale toon wat je ziet “Je benen willen stampen.” “Er komen lelijke woorden uit je mond.”
11) Help je kind door zijn frustratie en driftbui om tot zijn tranen te komen.
12) Je kind niet afleiden van de frustratie maar in het gevoel houden zodat het kind tot huilen komt.
Dit gaat met vallen en opstaan. De ene keer lukt het al beter dan de andere keer. De ene keer kan je zelf ook rustiger blijven dan de andere keer. Het is steeds opnieuw zoeken en proberen ruimte te vinden voor de frustratie van je kind. En misschien ook voor je eigen frustratie.
Heb je vragen?
Geraak je er zelf niet goed uit, aarzel dan niet om contact met mij op te nemen.
Ik help je graag verder!
Voor meer info en een afspraak kan je telefonisch of via mail contact opnemen: 0477/23.86.76 of hello@karinfrancken.be

Hartelijke groet,
Karin
07/04/2021
Bewust Ouderschap is denken op lange termijn.

Je hoort zoveel nieuwe en verschillende begrippen rond opvoeden en ouderschap: mild ouderschap, bewust ouderschap, afgestemd opvoeden, aware parenting, ouderschap zonder machtsstrijd, opvoeden zonder straffen en belonen, mindful opvoeden,…
Zelf noem ik het graag bewust ouderschap. Dat dekt de hele lading voor mij.
De essentie?
Meer bewustzijn over je kind én over jezelf en de relatie die je hebt met je kind.
Allemaal goed en wel, maar wat is dat precies?
En hoe doe je dat dan?
In het echte leven is het toch niet allemaal zo simpel?
En dat klopt ook.
Opvoeden is niet makkelijk. Het is ook niet rechtlijnig. Er bestaat geen quick fix. Er bestaat geen handleiding die geldt voor iedereen.
Opvoeden is samen op weg gaan met je kind.
Opvoeden is samen met je kind leren en groeien.
Dat je het niet altijd weet is heel normaal. En ook al bewandel je het pad van bewust ouderschap, ook dan is het niet zo dat je alles zal weten.
Integendeel.
De eerste stappen naar Bewust Opvoeden.
Je laat je oude manier van opvoeden los, je laat de controle wat meer los. Je laat de oude overtuigingen over opvoeden los. Het gevoel van alles in de hand te moeten hebben als ouder laat je meer los.
Dit idee alleen al roept bij velen al vragen op: Gaat mijn kind dan juist niet meer zijn gangen gaan? Heeft mijn kind dan nog genoeg grenzen? Gaat mijn kind dan niet over mij heen lopen als het ouder wordt?
Het probleem is dat we in ons leven als mens in het algemeen vaak op zoek zijn naar instant oplossingen en onmiddellijk resultaat. Als je je kind straft, dan zie je direct resultaat. Maar als je je meer gaat afstemmen op je kind en elke keer samen gaat zoeken naar wat leeft er bij jou en wat leeft er bij mij, dan zie je misschien niet direct resultaat in het hier en nu.
Bewust opvoeden is denken op lange termijn. Het is je kind brengen naar een volwassenheid waarin hij zelfbewust is en in staat is om gezonde relaties aan te gaan en om te gaan met uitdagingen die op zijn pad komen.
Anders kijken naar opvoeden
Bewust ouderschap vraagt een nieuwe oriëntatie in het opvoeden.
Zie je jezelf als iemand die het moet weten en alles moet oplossen voor je kind? Zie je opvoeden als iets waarbij je kinderen zo veel mogelijk moeten gaan passen in de maatschappij en in het rijtje lopen?
Moet jij als ouder alles onder controle hebben en mag je je eigen zwakheden niet laten zien?
Of zie je opvoeden als een proces van samen ontdekken en groeien?
Zie je je kinderen als kleine mensen die volop aan het leren zijn?
Afhankelijk van welke oriëntatie je hebt in de opvoeding van je kinderen, zal je anders omgaan met wat er gebeurt.
Als je gedrag van je kind ziet als een manier om het jou lastig te maken, dan zal je anders reageren dan wanneer je gedrag ziet als een uiting van iets waar ze het moeilijk mee hebben op dat moment.
Als je een andere manier van ouderschap wil realiseren, dan is een ander bewustzijn nodig. Een manier om diepere connectie te maken met jezelf en met je kind.
Controle hebben over kinderen is een manier van ouderschap waarbij je je kind wil veranderen zodat die voldoet aan jouw verwachtingen of aan dé verwachtingen van de maatschappij. Wat die ook mogen zijn, want vaak maken we daar zelf een beeld van. “Als je kind nu eens anders zou doen, dan is het probleem opgelost”. Dat werkt echter niet.
Straffen en belonen wordt vaak ingezet om een kind te doen luisteren en te laten voldoen aan verwachtingen. Als onze kinderen niet gehoorzamen hebben we schrik dat ze later niet goed terecht komen.
Het idee dat we alles moeten weten, dat we onze kinderen moet sturen en manieren leren, is echter gebaseerd op angst. Onze angsten tegenover onze kinderen komen van onze eigen verwachtingen en wensen en onze eigen ervaringen. Als je anders wil gaan opvoeden is het belangrijk om uit je eigen zorgen en angsten te komen.
En dat vraagt de nodige zelfreflectie.
Dan stel je jezelf andere vragen, zoals: Wat heb ik mee gekregen in mijn eigen opvoeding? Hoe voel ik mij eigenlijk op dit moment waardoor ik zo boos reageer op mijn kind?
Je kind én jij.
Bewust ouderschap zoals ik het zie gaat over twee sporen. Langs de ene kant leer je hoe de leefwereld van je kind er uit ziet, hoe een kind zich ontwikkelt en wat er in het lichaam en het brein van een kind allemaal gebeurt.
Je leert ook hoe je anders kan reageren en welke strategieën op lange termijn meer en ander effect kunnen hebben op je kind.
Aan de andere kant ga je dus ook op onderzoek uit in jezelf. Hoe meer je contact kan maken met jezelf en wat er leeft in je innerlijke, hoe meer je contact kan maken met je kind op een authentieke manier.
We hebben de neiging om de schuld bij onze kinderen te leggen over hoe we ons voelen: “Door jou moet mama nu boos worden!”
Het vraagt echter bereidheid en moed om naar jezelf te kijken en hoe je je voelt. Meestal zegt het feit dat je je ergert aan je kind en het gedrag van je kind iets over jezelf en hoe jij je werkelijk voelt. Meestal zijn we ons daar niet bewust van.
En dus nogmaals: dit vraagt zelfreflectie.
Onvoorwaardelijk, afgestemd en bewust opvoeden is niet eenduidig. Er bestaat geen quick fix. Het is een proces.
In dat proces begeleid ik je graag, afgestemd op jouw noden in jullie unieke gezinssituatie.
Bij bewust ouderschap creëer je een win-winsituatie met effecten op langere termijn, tot in het volwassen leven van je kinderen.
Heb je vragen?
Contacteer me via: hello@karinfrancken.be of via 0477/23.86.76
Hartelijke groet,
Karin

06/04/2021
De belangrijkste bron van frustratie bij kinderen.

Als mens zijn wij sociale wezens.
Verbinding voelen met anderen is één van onze belangrijkste behoeften.
In mijn praktijk kom ik vaak het thema eenzaamheid tegen. Zich alleen voelen en leegte ervaren is een veel voorkomende ervaring.
Meestal is dit terug te brengen naar de primaire relaties die we als kind hadden in ons leven. Ouders die het veel te druk hadden, ouders die emotionele problemen hadden en daardoor geen ruimte hadden voor de kinderen, een scheiding, een overlijden, alcoholmisbruik, … Er kunnen zoveel oorzaken zijn voor de ervaring van eenzaamheid.
Als kind waren we afhankelijk van de volwassenen rond ons. En als onze pogingen tot verbinding maken vaak onbeantwoord bleven, dan kan dat gevoel van eenzaamheid tot vandaag in je leven spelen.

De belangrijkste bron van frustratie bij kinderen
Kinderen zoeken heel erg naar connectie, omdat ze afhankelijk zijn van hun verzorgers voor hun overleving.
Eigenlijk is de voornaamste focus van kinderen, een goed contact houden met de opvoeders en diegenen van wie ze afhankelijk zijn. Dit gebeurt uiteraard onbewust. Kinderen hebben de natuurlijke drang om nabijheid van ouders of andere verantwoordelijke volwassenen na te streven en te behouden.
Als ze zich niet kunnen hechten en niet die connectie voelen, dan is dat een heel grote bron van frustratie.
Trouwens niet alleen bij kinderen, maar ook bij volwassenen.

Emoties bij kinderen door verwijdering in de relatie met de ouder(s).
Het gevoel van verwijdering van de ouders roepen emoties op bij het kind. Het kind kan de verbinding heel erg gaan najagen en zich gaan vastklampen aan de ouder. Hiermee wil hij heel graag het gat dichten dat hij voelt in de connectie met mama of papa. Een andere emotie die hierdoor ontstaat is angst. Het kind wordt gealarmeerd door de verwijdering van en afstand met de ouder en maakt zich zorgen om de relatie in de toekomst.
Nu is er in onze maatschappij nogal veel verwijdering, en dat begint al vroeg in een kinderleven. Om er een aantal te noemen: kinderdagverblijf, opvang in een crèche, babysit, school, ouders die beiden gaan werken, bedtijd, isolatie, afzondering door straf, scheiding van ouders, dood, afwijzing, verhuis, broertje of zusje krijgen, ziekenhuisopname,…
Al deze vormen van verwijdering en afstand met de ouders triggeren verwijderingsinstincten in onze hersenen. Deze zijn verbonden met de instincten van de hersenstam. De hersenstam herbergt de meer basale emoties. Deze emoties hebben meer tijd nodig om tot ontwikkeling te komen. Deze emoties zijn krachtiger en dus moeilijker te beheren. Ze zijn minder ‘beschaafd’ en daardoor moeilijker te hanteren voor de omgeving. Ze zijn niet rationeel.
Als de hechtingsrelatie niet goed zit en niet werkt voor een kind, dan gaat zijn aandacht en energie vooral daar naar toe. Dan is hij niet vrij om goed te functioneren in het dagelijkse leven en om zich te ontwikkelen. Als er rust is in de relatie, dan is er ook ruimte in het kind om zich bezig te houden met ontwikkelen en leren.

Frustratie kan leiden tot agressie.
Frustratie die niet opgelost geraakt, kan leiden tot agressie. De innerlijke emotionele storm die dan woedt in het kind, komt dan op een agressieve manier naar buiten. De spanning in het kind loopt dan zo hoog op, dat de vulkaan uitbarst.
Dit kan in driftbuien, bijten, gooien, schreeuwen, snauwen, sarcasme, gemeen doen, verwijten, zelfverwijt, irritatie, ongeduld, negeren, anderen of zichzelf pijn doen, dingen stuk maken,…
De grond van agressie is dus voornamelijk frustratie.
Wat kan dit voor jouw relatie met jouw kind betekenen?
Als je merkt dat je kind vaak lastig doet of agressief reageert, ga dan eens na hoe vaak er verwijdering is met je kind. Dit kan zowel op fysiek als emotioneel vlak zijn.
Op welke momenten kan je kind verwijdering ervaren? Lukt het jouw kind om de afstand in tijd en ruimte te overbruggen tot jullie elkaar een volgende keer zien? Of is dit te lang voor jouw kind?
Dit hangt sterk van de leeftijd af. Jonge kinderen hebben nog veel meer nood aan fysieke nabijheid en hechten zich vooral via de zintuigen. Grotere kinderen kunnen zich ook op afstand meer hechten door het gevoel en door aan je te denken van op afstand.

Bruggen van verbinding bouwen.
Als je merkt dat je kind veel frustratie heeft, ga dan eerst eens na of je kan ontdekken waar je kind verwijdering van je ervaart. Zoals in de vorige paragraaf.
Wat kan jij doen om hierin verandering te brengen, om de brug naar connectie met je kind te herstellen:
Kan je misschien eens een keertje thuis blijven van een afspraak?
Kan je je kinderen meenemen in plaats van een babysit te regelen?
Kan je wat meer tijd nemen voor het ritueel bij het slapen gaan?
Kan je je kind ’s nachts eens bij je in bed nemen? (veel kinderen komen ’s nachts uit hun bed om jouw aanwezigheid die ze overdag moesten missen in te halen.)
Kan je kind een foto van je meenemen naar school? of naar je ex-partner als je gescheiden bent?
Welke actie kan je zelf bedenken in je eigen leven en in de relatie met je kind om te zorgen dat je kind minder verwijdering ervaart?
Deze benadering vraagt tijd en is geen quick fix. Het vraagt elke keer opnieuw om energie te steken in de relatie met je kind en ruimte te maken in jezelf. Maar het loont op lange termijn.

Nog vragen?
Blijf je tegen dezelfde patronen aanlopen in je gezin en in de opvoeding van je kinderen? Kom je er zelf niet goed uit?
Neem dan vrijblijvend contact op voor een Inzichtsessie. We gaan samen kijken wat je nodig hebt en zorgen voor een traject op maat.
Contacteer me via hello@karinfrancken.be of 0477/23.86.76

Hartelijke groet
Karin

15/10/2020
Wanneer je botst op verzet bij je kind.
“Je doet wat ik je zeg!”
“Nee, dat doe ik niet!”
“Je gaat nu naar mij luisteren, of je gaat naar je kamer!”

Het gevoel van onmacht kan soms hoog oplopen in discussie met je kind.
Daardoor ga je dingen doen en zeggen waar je achteraf spijt van hebt.
Het is sterker dan jezelf soms.
Je wil niet op die manier met je kind omgaan, maar toch gebeurt het.
Het is alsof een stem in jou het overneemt.
Je lijkt er geen controle meer over te hebben.
Waarom wil mijn kind niet gewoon naar mij luisteren?
Het lijkt wel of je kind het met opzet doet: je tegen spreken en je aanzetten tot dit soort reacties.
Hij of zij haalt het bloed van onder je nagels, en je hebt het gevoel dat een soort van monster in jezelf wakker wordt.

Het is instinct
We laten anderen niet zo maar hun wil aan ons opleggen als mens.
We hebben niet graag dat iemand anders bepaalt voor ons wat we moeten doen.
Onze kinderen hebben dat evenmin.
Het verzet of de tegenwil is een instinctieve en defensieve reactie tegen controle of dwang.
We proberen onze kinderen onze wensen, regels, plannen en verwachtingen duidelijk te maken.
Een kind kan al snel het gevoel hebben dat jij je wil probeert op te leggen aan hem of haar.
En net dat zorgt voor verzet.
Het is dus een instinct en het is gezond dat een kind niet zomaar van iedereen instructies aanneemt.
Het is instinct om ongehoorzaam te zijn en te negeren wat gevraagd wordt. Het is instinct om uit te dagen en tegen te spreken.
In onze eigen logica als ouder lijkt het maar een kleine moeite voor je kind om te doen wat jij vraagt.
Maar als mens hebben we graag onze vrijheid.
Vrijheid om zelf te bepalen.

Vanuit het perspectief van hechting bekeken.
Kinderen hechten zich aan hun verzorgers, aan wie ze vertrouwen en bij wie ze zicht veilig voelen.
Wanneer een kind de beleving heeft dat iemand anders probeert om baas over hem of haar te spelen, dan is het een natuurlijke reactie om in het verzet te gaan, of om niet te reageren.
De bedoeling is dat het kind zich afweert van vreemden en zich richt naar de belangrijkste hechting, die met de ouders. Zo kunnen vreemden geen druk uitoefenen op hen.

Waarom luistert mijn kind dan niet naar mij? Ik ben toch de ouder!
Als een kind diegene volgt aan wie het gehecht is, waarom luistert je kind dan toch niet?
Hechting is iets wat steeds opnieuw moet gebeuren. Het is niet iets wat één keer gedaan is en klaar.
Het is telkens opnieuw connectie zoeken met je kind, zorgen dat de verbinding stroomt tussen jullie.
Als die relatie goed zit, dan zal er minder weerstand zijn.

Hoe kan je zorgen dat je relatie goed zit?
Elke keer opnieuw je kind ‘ophalen’ in jullie relatie, even samen zijn, een glimlach, een knuffel, tijd en ruimte maken in jezelf en je kind met aandacht begroeten.
Daarna kan je instructies geven en zal je kind je makkelijker volgen.
Eerst ophalen, dan opdragen. Telkens opnieuw.
Ook voor leerkrachten of kinderverzorgers en andere mensen die met kinderen werken is dit belangrijk. Eerst het kind begroeten en ophalen. Daarna zal het veel makkelijker luisteren.

Hoe ontstaat tegenwil?
Wanneer de opgelegde druk groter is dan het gevoel van nabijheid en verbondenheid. Dan ontstaat tegenwil.
Maar ook wanneer de geboden sterker zijn dan de impuls tot meewerken, de verplichtingen groter zijn dan de neiging tot steunen, wanneer het kind afgeweerd is om zijn gevoelens te tonen,….
Het grootste probleem met verzet of tegenwil is dat het ons tegen de borst stoot als volwassene.
Het triggert ons, we voelen ons niet gerespecteerd, we voelen ons uitgedaagd.
Het haalt ons weg van onze liefdevolle gevoelens voor ons kind. Daarom reageren we niet zo best.
Onze niet-zo-beste-reactie verbreekt de hechtingsrelatie net nóg meer.
We willen met onze druk en dwang onze kinderen doen luisteren naar ons.
Het gevolg is dat de tegenwil en het verzet juist toeneemt!

Hoe kan je tegenwil of verzet verminderen?
Eerst en vooral: neem het niet persoonlijk! Veel te vaak maken we het tot iets persoonlijks. Maar kinderen doen het niet met opzet. Ze willen geen discussie. Ze willen je niet kwetsen.
Voorzie verzet en tegenwil, het hoort er bij. Het is een natuurlijk instinct in ieder van ons.
Reageer kalm. Zo blijf jij veel makkelijker in je leiderspositie tegenover je kind. Dat geeft je kind houvast als hij in zijn emotie gaat.
Komt het toch tot ruzie, herstel dan achteraf de schade die de relatie heeft opgelopen. Neem daarin als ouder het initiatief.
Creëer regelmatig in jullie samenzijn een gevoel van verbondenheid. Als de relatie goed zit, dan is er sowieso veel minder tegenwil.
Een warme relatie creëer je door vaak je kind op te halen, even contact te maken, te luisteren, aandacht te geven, ruimte te geven voor wat er is en open te zijn voor je kind.
Verminder druk en dwang.
Vermijd een bazige toon en commanderende houding.
Vermijd de focus op ‘moeten’ en ‘behoren’, kinderen ‘moeten’ al zoveel.
Gebruik zo weinig mogelijk machtsmiddelen, zoals straffen, belonen, dreiging, complimenten,…
Zorg dat je kind regelmatig zijn eigen wil kan inzetten door hem of haar te laten kiezen of te laten bepalen hoe dingen gebeuren of regelmatig in te gaan op zijn vraag om hulp bij iets (in plaats van te zeggen, “ik heb nu geen tijd” :-))
Dus weet dat je tegenwil mag verwachten van je kind 🙂 op zich is dat gezond. Blijf je aandacht richten op de relatie met je kind en een goede connectie.

Hulp nodig?
Als je al een tijd in een soort van patroon zit met je kind waarin je steeds gaat discussiëren en het gevoel hebt alleen nog maar te kunnen eisen of je stem te verheffen of andere machtsmiddelen te moeten inzetten, dan kijk ik graag samen met jou eens naar de dieper liggende patronen. Maak hiervoor met mij een afspraak voor een Inzichtsessie en we kijken wat ik voor jullie kan betekenen.
hello@karinfrancken.be of 0477/23.86.76

Hartelijke groet,
Karin
15/10/2020