Tag: kinderen en emoties

Stress bij kinderen
Er ligt best wel wat druk op onze kinderen.
We hebben het vaak zelf niet door omdat het onze manier van leven is geworden.
De prestatie- en de tijdsdruk is de voorbije 25 jaar stapsgewijs gestegen, dat we niet meer door hebben hoe groot die druk eigenlijk is.
Maar misschien kunnen we het feit dat steeds meer kinderen en volwassenen uitvallen als signaal nemen. En vooral zoeken naar een antwoord op de vraag: Hoe kunnen we daar iets aan veranderen?
Hoe kunnen we ons kind daarbij helpen?
Als een leerkracht onder druk staat omdat er zoveel administratie moet gebeuren en ze ook nog eens zoveel leerlingen moet meekrijgen in het verhaal van de doelstellingen die behaald moeten worden tegen het einde van het schooljaar, hoe ontspannen kan die dan voor de klas staan? We geven de druk die we zelf voelen overal door aan onze kinderen. Omdat wij moeten voldoen aan allerlei normen, verwachten we dat ook van onze kinderen.
Kinderen ervaren steeds meer stress. Ouders voelen veel meer stress. Vaak met ruzies tot gevolg. Ouders die zich machteloos voelen en kinderen die het gevoel hebben dat het nooit genoeg is. Waar gaat dit naartoe?
Om dit beter te begrijpen is het goed om meer zicht te krijgen op wat stress is en wat mogelijke oorzaken zijn van die stress.

Stress
Op zich is er niets mis met stress. Het is namelijk een natuurlijke reactie van ons lichaam op iets wat spanning veroorzaakt. Als er een kans is dat we pijn gaan lijden, fysiek, emotioneel of sociaal, dan reageert ons lichaam met stress.
Er komen stresshormonen vrij (o.a. adrenaline, noradrenaline en cortisol) en het lichaam maakt zich klaar om te vechten, te vluchten of te bevriezen.
Een stressreactie merk je aan de fysieke reacties: de bloeddruk stijgt, de hartslag versnelt, de ademhaling versnelt, er is een grotere zuurstofopname in het bloed, er gaat meer bloed naar het hart, de hersenen en de spieren, de spieren spannen zich aan, de spijsvertering vertraagt, je gaat zweten en het gevoel van pijn vermindert.
Ons systeem is zo gemaakt dat het eerder te snel gaat reageren op mogelijk gevaar dan te traag. Stress is eigenlijk een gezonde natuurlijke reactie op bedreigende situaties. Je bent alerter en het helpt je om goed te handelen in noodsituaties. En als het gevaar geweken is, dan komt het lichaam terug in rusttoestand. Althans, dat zou toch moeten…
Het probleem tegenwoordig is echter dat veel situaties als bedreigend worden ervaren, vaak psychisch. En we hebben te weinig ruimte om tot rust te komen.
Als dit lang blijft duren, kunnen we in een chronische stresstoestand komen.
En dat is ongezonde stress.
Het is vaak niet meer in balans. En dan wordt de draaglast groter dan de draagkracht.

Stressoren en symptomen van stress
De oorzaken van stress, oftewel de stressoren, zijn heel uiteenlopend.
Vaak staan we er niet bij stil welke situaties mogelijks tot stress kunnen leiden bij onze kinderen. We zijn zo gewoon om in deze snel veranderende wereld te leven en maar door te gaan, en staan er te weinig bij stil.
Ik zet mogelijke stressoren voor je kind hier onder op een rijtje.
Veranderingen zijn een belangrijke oorzaak van stress voor kinderen.
Denk maar aan: ziekte, verbouwingen, verhuis, wonen in twee huizen na scheiding van de ouders, nieuwe school, nieuwe club, nieuwe leerkracht, overlijden van een dierbare, verhuis van een vriendje,…
Veranderingen hebben vaak echt meer tijd nodig om te landen bij een kind dan we denken. Als een kind daarin te weinig erkenning krijgt, dan staat het er dus alleen voor met zijn emoties rond dit gebeuren. En dat kan nog voor meer stress zorgen. Veranderingen horen wel bij het leven, maar elk kind heeft zijn eigen tempo daarin om er aan te wennen.
De druk die op kinderen gelegd wordt is ook een belangrijke oorzaak van stress. Denk maar aan: te veel taken, prestatiedruk, tijdsdruk (vb. ochtend- of avondrush en hoe je praat tegen je kind tijdens deze momenten), doelstellingen moeten halen terwijl ze er nog niet klaar voor zijn (vb. leren lezen), verwachtingen, te weinig erkenning krijgen voor hun emoties en behoeften, moeten werken voor aandacht, straffen en belonen, geen ruimte voor eigen inbreng of creativiteit, geen ruimte voor vrij spelen, conflicten, schermgebruik,…
De grootste stressor voor kinderen is echter geen verbinding te voelen met mama of papa. Als de relatie met mama of papa veilig is, met anderen woorden als het kind zich verbonden voelt, dan is er rust. Als dat niet is, dan zoeken kinderen eigenlijk onbewust constant naar die connectie. Daarbij zijn er drie basisvragen die kinderen constant bezit houden:
Word ik gezien?
Word ik gehoord?
Doe ik er toe?

Als stress chronisch wordt en als ons lichaam te weinig in een staat van rust komt, dan kan zich dat uiten in allerlei symptomen.

Fysiek kan een kind last krijgen van hoofdpijn, rugpijn, nekpijn, spijsverteringsproblemen, slaapproblemen, verminderde afweer waardoor het kind sneller ziek wordt.
Psychisch kan dit leiden tot prikkelbaarheid, angst, machteloosheid, verveling, piekeren, laag zelfbeeld, minder concentreren,…
Gedragsmatig zie je vaker uitbarstingen en woedeaanvallen, druk gedrag, zich terug trekken en afsluiten, huilen, problemen op school, problemen met vriendjes, eetproblemen, pesten,…

Te veel stress
Bij een teveel aan stress kan een kind eigenlijk niet meer kiezen hoe hij reageert. Zijn overlevingsbrein neemt het dan over. In een rusttoestand is je neo-cortex of ook wel het mensenbrein, actief en kan je creatief denken, zie je oplossingen en kan je redeneren. Daarom kan je niets uitleggen aan je kind op het moment dat hij in zijn emotie zit. Pas als de emotie gezakt is kan je een gesprek aangaan met je kind.
Als een systeem onder stress staat dan heeft je kind meer behoefte aan controle en voorspelbaarheid.
Als je kind in overlevingsmodus zit, dan is het geen tijd om te leren, geen tijd om te verbinden, geen tijd om te eten en te verteren, geen tijd voor zelfreflectie, geen tijd voor creativiteit en dromen.
Het is zo belangrijk dat stress en spanning ontladen kunnen worden en het lichaam terug in een rusttoestand kan komen.

Hoe kan je je kind helpen bij stress?
Zeven tips om je kind te helpen bij het ontladen van stress:

1. Bouw een warme band op met je kind.
Maak regelmatig connectie met je kind door mee te spelen, gesprekjes aan te gaan, je kind te ontvangen als hij thuis komt van school. Maak tijd om te luisteren.
2. Een vriendelijke en niet-bedreigende sfeer thuis.
Probeer de intentie van het kind te zien achter zijn gedrag of wat hij zegt. Maak ruimte voor begrip in plaats van irritatie. Achter wat je kind zegt of doet zit een emotie of een behoefte om gezien of gehoord te worden. Probeer straffen of dreigen met straf te vermijden. Dit geeft extra druk en stress voor kinderen.
3. Praat met je kind.
Probeer te achterhalen wat er leeft bij je kind. Benoem gevoelens en gedachten, ook die van jezelf. Benoemen van de dingen geeft vanzelf al verlichting, je geeft daarmee erkenning aan wat er is bij je kind.
4. Maak ruimte voor emoties. Accepteer de emoties.
Als je emoties gaat bestrijden of wil oplossen, dan versterken ze juist. Als je erg focust op de emotie en het feit dat die opgelost moet worden, dan leg je meer druk op dat gevoel en wordt het dus erger. Accepteer het gevoel van je kind. Als je ruimte maakt voor de emoties, dan blijf je in verbinding met je kind. Als je het gaat bestrijden, van verbreek je de verbinding. En geen verbinding met mama of papa geeft nog meer stress.
5. Minder focus op prestaties en resultaat, meer focus op inzet en goede intenties.
Het kind is meer dan zijn prestaties en zijn cijfers. Benoem andere kwaliteiten van het kind, het doorzettingsvermogen en de inzet. Accepteer zijn grens. Je kan je kind motiveren om het te proberen, maar niet pushen. Geef complimenten, maar niet overdreven. Meen wat je zegt. Omschrijf duidelijk wat je waardeert als je een compliment geeft.
6. Zie het potentieel in het kind. Laat voelen dat je vertrouwen hebt.
Als je laat voelen dat je vertrouwen hebt in het kind, dan versterkt dat het zelfbeeld. Dat raakt aan gezien worden, een basisbehoefte van elk kind.
7. Bouw ontspanning in, voorzie speeltijd.
Plan je agenda niet te vol of schrap af en toe iets uit de agenda!
Laat je kind vrij spelen. Spelen is dé manier om te verwerken, om te leren, om te integreren, om emoties te reguleren. Spelen bevordert het probleemoplossend vermogen. Spelen heeft geen doel. Kinderen kunnen hun grenzen ontdekken én verleggen. Het bevordert de ontwikkeling van het brein!

Heb je vragen naar aanleiding van het thema Stress bij Kinderen?
Als je voelt dat de druk in je gezin hoog is, en je ervaart veel stress, dan is het goed om je hierin te laten begeleiden.
Neem vrijblijvend contact met mij op voor een afspraak via deze link!

Warme groet,
Karin
20/12/2022
‘Het is niet zo erg. Je moet niet huilen.’

Ken jij die neiging om tegen je kind te zeggen:
“Je moet niet huilen, het is niet erg.”?
Of herken je deze uitspraken: ‘Stop nu maar met huilen’, ‘Nu is het wel genoeg geweest’, ‘Grote meisjes/jongens huilen niet’, ‘Daar moet je niet voor huilen’, ‘Je moet niet zo te keer gaan’, ‘Moet je daar zo boos over zijn?’, ‘Doe niet zo flauw’,…
Misschien zijn er nog andere uitdrukkingen die je wel eens gebruikt tegen je kind? En misschien wil je dat helemaal niet zeggen, maar op zo’n momenten is het gewoon sterker dan jezelf en zeg je het toch.
Hoe komt dat toch?
We hebben als kind allemaal zulke boodschappen gekregen. Je zult er vast wel één of meerdere van herkennen. Als ik vroeger boos was, kreeg ik als kind ook wel eens te horen ‘wat andere mensen nu van mij moesten denken’. Dit bezorgde mij zelfs een schaamtegevoel over mijn boosheid. Ik had ook het idee dat iedereen naar mij keek als ik boos was en verschrikkelijke dingen over mij dacht.
We nemen deze denkpatronen over van onze eigen opvoeders. En die zitten er zo diep in, dat op momenten van stress en onmacht je automatisch weer die dingen gaat zeggen. Ook al wil je dat niet!
Waarom is dat sterker dan onszelf?
Vóór de leeftijd van 6 à 7 jaar worden de meeste en belangrijkste overtuigingen in ons brein geïnstalleerd. De manier waarop je vandaag dus naar de wereld kijkt, heb je hoogstwaarschijnlijk opgepikt vóór je zevende levensjaar. Tenzij je daar al bewust mee aan de slag bent gegaan.
Overtuigingen zijn niets anders dan neurale patronen die zich in je hersenen gevormd hebben. Als die denkpatronen sterk zijn, dan blijf je vanuit die bril naar het leven kijken. ‘Zo is het’, zeg je dan.
Door herhaaldelijk boodschappen uit je omgeving te horen, ga je in bepaalde dingen geloven. Je bent dan, vaak tot op de dag van vandaag, overtuigd dat het zo is. Omdat deze overtuigingen zo normaal voor je zijn, ben je je er niet bewust van dat je zo naar de wereld kijkt. Je pikt zo’n overtuigingen op van je ouders, van andere belangrijke volwassenen in je leven zoals grootouders, leraren, enz.
Gelukkig kunnen we ons bewust worden van onze overtuigingen en ons nieuwe overtuigingen eigen maken.
Wat doen onze boodschappen met kinderen?
We kruipen even in de wereld van een kind. Ik probeer je aan de hand van een aantal voorbeelden te laten zien hoe een kind redeneert vanuit zijn belevingswereld wanneer we zulke uitspraken doen:
Stel dat jij zou zeggen: “Je moet niet huilen, het is niet zo erg.”
Een kind redeneert dan als volgt: ‘Ik ben gevallen en ik heb pijn. Maar mijn mama zegt dat het niet erg is. Ik ga mijn pijn nooit meer laten zien en me sterk houden.’ Je kind stopt zijn pijnen weg en leert om niet naar zijn lijf te luisteren ‘want het is niet zo erg.’
Een kind bedenkt dat uiteraard niet bewust, maar trekt toch vaak deze conclusie. Het effect in het latere leven als volwassene kan zijn dat je over je fysieke grenzen gaat omdat je geleerd hebt hier niet op te vertrouwen.
Een andere redenering kan zijn: ‘Ik moet huilen maar ik krijg de boodschap dat ik moet stoppen met huilen. Als ik huil omdat mijn speelgoed stuk is, en anderen zeggen dat ik daar niet zo’n drama van moet maken, dan zal er wel iets mis zijn met mij. Ik ben er namelijk wel heel verdrietig over. En anderen zeggen dat het niet zo erg is.’
Op deze manier begint een kind te twijfelen aan zichzelf en zijn gevoelens.
Maar evengoed zijn er overtuigingen die in onze maatschappij als algemeen worden aanvaard, waardoor niemand ze nog in vraag stelt. We zijn er bijvoorbeeld van overtuigd dat werken van 9u tot 17u moet om onze economie draaiende te houden. Je moet in dat systeem mee kunnen, anders faal je.
We vinden het ook nog steeds normaal dat onze kinderen in het huidige schoolsysteem moeten passen, terwijl heel veel kinderen aangeven door hun gedrag dat dit eigenlijk niet werkt voor hen.
Samengevat
Als je kind keer op keer bepaalde boodschappen hoort, of wanneer je kind op een iets ingrijpendere manier éénmalig iets meemaakt dan gaat hij geloven dat het zo is. Daarmee stopt je kind bepaalde delen van zichzelf weg. Het kunnen emoties zijn, gevoelens, stukken van zichzelf zoals bijvoorbeeld enthousiasme, spontaniteit,…
Die overtuigingen hebben eveneens invloed op het zelfbeeld van je kind. Doordat zijn ware gevoelens ontkend worden, begint een kind aan zichzelf te twijfelen. ‘Ik voel me verdrietig, maar mijn papa zegt dat ik me dat niet moet aantrekken. Er zal dus wel iets mis zijn met mij want ik voel het wel. Ik ben dus niet OK.’
Jonge kinderen vangen de boodschappen die wij geven anders op, omdat hun brein nog niet helemaal ontwikkeld is.
Kinderen koppelen onze boodschappen veel sneller aan wie ze zijn als persoon. En dat kan een negatieve invloed hebben op hun zelfbeeld en zelfvertrouwen.
Wat kan je doen om je kind te helpen bij emoties?
Word je bewust van je eigen overtuigingen die je hebt opgepikt uit je eigen opvoeding. Dit kan je doen door je overtuigingen die je hebt ten aanzien van emoties zoals verdriet, boosheid en angst te noteren. Wat hoor je jezelf wel eens zeggen tegen je kind?
Weet dat een kind anders in het leven staat dan een volwassene. Alles komt totaal en ongefilterd binnen bij een kind en een kind betrekt dit heel erg op zijn persoon.
Geef erkenning voor wat je kind ervaart, zonder er een oordeel op te plakken. Dit kan je doen door te zeggen: ‘Ik zie dat je heel boos bent nu’, ‘Jouw lievelingsspeelgoed is stuk en daar ben je heel verdrietig over’. ‘Dat is niet fijn voor jou.’
Geef de emoties toestemming om er te zijn. Daarin ga je al een groot verschil maken!

Merk je dat je er zelf niet uit geraakt met je kind? Blijf er niet mee zitten!
Contacteer me voor een kennismaking en we kijken samen wat ik voor jou kan betekenen in een individueel traject op maat van jouw gezin!
Hartelijke groet,
Karin

10/06/2022
Afscheid en rouw bij kinderen
Twee jaar geleden overleed mijn grootmoeder en de overgrootmoeder van onze kinderen. Ze had de gezegende leeftijd van 98 jaar! Haar sterven was een heel proces en kwam niet plots. De jaren voordien waren er nog twee momenten geweest waarop haar omgeving overtuigd was dat het haar laatste dagen waren. En ze kwam er telkens weer bovenop. Maar deze keer was het anders.
Als we op bezoek gingen bij mijn grootmoeder was ze altijd blij. De kinderen konden haar echt opfleuren. Vaak moest ze de namen van onze kinderen opnieuw vragen, maar dat waren we al langer gewoon. De speelsheid van de kinderen deed haar zichtbaar deugd.
In die periode ging het bij ons thuis vaker over sterven. “Wat is dood zijn? Waar ga je dan naartoe? Hoe worden mensen begraven? Wat is verassen? Hoe ga je dood? Wat gebeurt er als je dood gaat?”
Onze kinderen stellen heel concrete vragen op zo’n momenten.
Maar hoe kan je daar nu mee omgaan als ouder?

Hoe ga je als ouder om met een overlijden?
Het was niet de eerste keer dat onze kinderen een overlijden meemaakten en een overledene hebben gezien, maar wel de eerste keer van zo dicht bij.
Er zijn verschillende factoren die meespelen bij het ervaren van een overlijden die invloed hebben en waar je rekening mee kan houden:
De leeftijd van het kind
De persoon die overlijdt
De leeftijd van de overledene
De omstandigheden waarin het overlijden plaats vindt
De relatie die het kind heeft met de overledene
Een plots overlijden of een overlijden na ziekte
Hoe jij/jullie er als ouder(s) mee omgaat
De persoonlijkheid van je kind
Hoe er met verdriet wordt omgegaan in jouw familie
Wat het verliesverleden is in je familie
…
Je ziet zo al dat het antwoord niet eenduidig is hoe je met afscheid en rouw omgaat.
Rouwen is iets heel persoonlijks.
En voor het kind kan dat best overweldigend zijn (en voor jou trouwens ook) en heel veel vragen oproepen of angst naar boven brengen. Daarom is het heel belangrijk om tijd te maken voor de ervaring van je kind en zo veel mogelijk in te gaan op de vragen die hij stelt.
Als je merkt dat je kind net niet zoveel vragen stelt, kan je je kind uitnodigen om er wat over te vertellen. Evengoed kan jij er over vertellen, zodat je kind woorden krijgt voor wat het innerlijk misschien voelt maar niet kan duiden, simpelweg omdat dit nieuw is voor je kind. Dan heeft je kind een voorbeeld nodig, hoe je hierover kan praten en welke gevoelens het oproept. En dat voorbeeld kan jij zijn.
Als je het zelf moeilijk vindt om dit onder woorden te brengen, kan je gebruik maken van boekjes. In de bib vind je heel wat boekjes over dit onderwerp, welke je als aanleiding kan gebruiken om erover te spreken met je kind. Onderaan deze blog vind je ook een aantal titels van boekjes.
Ikzelf heb geen probleem om te praten over dood en afscheid. Maar ga voor jezelf eens na, hoe sta jij tegenover de dood? Vind je het zelf iets ‘akeligs’? Iets waarover je liever niet eens nadenkt? Maakt dood deel uit van het leven voor je? Of is het iets wat je het liefst ver van je afschuift?
Een overlijden brengt je als mens sowieso bij de eindigheid van je leven. Vroeg of laat zullen we allemaal sterven. Dat is onlosmakelijk aan het leven verbonden. Durf jij dat te erkennen voor jezelf?
Hoe ga jij met je verdriet om? Kan jij je tranen laten stromen in het bijzijn van je kind? Of wil je je kinderen behoeden voor je verdriet? Of durf jij tonen dat je als volwassene ook verdriet mag hebben en dat dat deel uitmaakt van het rouwproces?

Geef antwoord op de vragen van je kind over de dood.
Kinderen zitten met zoveel vragen op het moment dat een dierbare overlijdt.
Waar gaat oma heen? Dat weten we eigenlijk niet. Mensen zeggen vaak dat een overledene naar de hemel gaat, dat zijn ziel verder leeft of dat die als een ster aan de hemel staat. Kinderen vatten dat nogal letterlijk op, en in mijn aanvoelen klopt dat niet helemaal. Ik ben zelf dan ook niet geneigd om een beeld te gaan gebruiken. Eerder dat je in jezelf nog wel dingen kan vertellen tegen de persoon die overleden is. Of dat die persoon in je hart nog bij je is.
Nog een aantal vragen die kinderen vaak stellen:
Hoort ze mij nog? Wie gestorven is hoort of voelt niets meer.
Ik heb nog nooit een dood lichaam gezien, hoe is dat? Hoe voelt dat? Vertel hoe een dood lichaam er uit ziet en hoe het voelt. Dan zijn kinderen voorbereid op het moment wanneer ze werkelijk de overledene gaan zien. Het lichaam is koud en stijf. Het is bleek en ligt opgebaard, dat wil zeggen dat de mensen van de begrafenisonderneming het lichaam mooi gelegd hebben op een soort van bed, zodat wij nog kunnen gaan kijken en afscheid nemen.
Wat gebeurt er met het lichaam? Ofwel wordt een lichaam gecremeerd, ofwel begraven. Het lichaam wordt in een kist gelegd en dat wordt begraven in de grond. Na een tijdje vind je niets meer van het lichaam. Het wordt verteerd door de aarde.
Kan ik die persoon nog zien? Je kan de persoon nadat het lichaam begraven is niet meer zien. Foto’s zijn dan nog een manier om die persoon te zien.
Kan ik nog praten met die persoon? De persoon hoort je niet meer. Je kan in jezelf wel dingen vertellen tegen die persoon als je wil.
Is dood zijn zoiets als slapen? Als je slaapt, dan adem je en klopt je hart. Je lichaam voelt warm aan. Als je dood bent, dan adem je niet meer en is je hart gestopt met kloppen. Het lichaam voelt dan koud aan.
Doet dood zijn pijn? Wie dood is, voelt helemaal niets. Het lichaam werkt niet meer. Het hoort, ziet en voelt niets meer. Hij heeft ook geen honger of dorst en ook geen pijn.
Mijn man en ik gaan altijd heel open in op alle vragen die onze kinderen hebben. Ik wil hen de informatie geven die ze vragen.
Kinderen hebben dit nodig om de wereld te kunnen bevatten en zich veilig te voelen.
Je past de informatie wel aan aan de leeftijd van je kind. Je gaat bijvoorbeeld minder in op details. Maar dingen verzinnen of verdraaien doe ik niet.
Of zeggen dat ze daar niet over moeten nadenken doe ik zeker nooit. Als je de neiging hebt om dat te doen, ga eens na hoe moeilijk jij het hebt met de waarheid? Of welke boodschappen jij hebt meegekregen in je opvoeding toen je kind was? Vaak herhalen we wat we zelf hebben meegekregen, omdat we zelf niet geleerd hebben hoe we er anders mee om kunnen gaan.
Dus nogmaals, omschrijf zo veel mogelijk: Opa ademt nu niet meer. Zijn hart klopt niet meer. Zijn lichaam voelt koud en stijf aan. Het is bleek en ziet er wat anders uit dan toen opa nog leefde. Het zien van de overledene helpt kinderen vaak om het overlijden te bevatten. Laat je kind voelen als het wil. Benoem dat je kind dat misschien wat eng vindt, en dat dat normaal is wanneer je voor het eerst een overledene ziet.

Wat kan helpen bij het afscheid nemen
Ik herinner mij nog goed toen ik voor het eerst een overledene zag.
Ik was 12 jaar toen mijn grootvader, die heel vaak bij ons was, overleed.
Toen ik het bericht hoorde, maakte ik allerlei voorstellingen van een dood lichaam, en hoe eng het wel niet moest zijn. Maar ik wilde ook graag mijn grootvader nog een keer zien.
De volgende ochtend toen ik mijn overleden grootvader ging groeten, viel er een pak van mijn hart. Het was helemaal niet zo eng als ik me had voorgesteld. Het stelde me eerder gerust. Ik kon hem nog voelen en stilletjes in mezelf tegen hem praten. Dat was wat ik nodig had om afscheid te kunnen nemen en het overlijden een plaats te geven. Het zien van mijn overleden grootvader heeft mij juist geholpen in mijn rouw- en afscheidsproces.
Vaak willen volwassenen dit mooier voorstellen dan het is, om hun kind te behoeden voor pijn en verdriet. Maar dan voelen kinderen dat het niet klopt. En dan krijgen ze het gevoel dat wat ze voelen niet klopt en beginnen ze aan zichzelf te twijfelen. Dit zal eerder hun openheid over hun verdriet afremmen.

Afscheid nemen doet pijn
Als je een dierbare verliest voel je veel pijn en verdriet. Zo’n sterk gevoel verdwijnt niet zomaar, dat heeft tijd nodig.
Verdriet komt er vaak uit in tranen, maar kan ook op andere manieren. Dat je je rot voelt, en sneller boos wordt bijvoorbeeld.
Bij kinderen kan verdriet heel snel afwisselen met plezier maken en spelen. Je kan niet constant verdrietig zijn. Het verdriet komt in golven. Het is goed om de golf van verdriet er te laten zijn op het moment dat het er is.
Je kind kan er over tekenen of schrijven als praten moeilijk is.
Je kan samen met je kind een herinneringsboekje maken van de overledene.
Het is fijn om in je gezin te kunnen delen over je verdriet. Een gesprekje of een gezamenlijke huilbui brengt jullie vaker dichter bij elkaar dan wanneer iedereen zijn gevoelens voor elkaar probeert te verbergen. Gewoon er zijn voor elkaar is vaak al genoeg. Weet dat pijn en verdriet bij het leven horen. Zo leer je je kind er mee omgaan.

Kinderboeken over afscheid en rouw
Hier vind je nog een aantal titels van boeken die kunnen helpen om het gesprek met je kind op gang te brengen:
Dood zijn, hoe lang duurt dat? Werner Storms
Verhalen voor Gevoelige Oortjes 2 (De Lelieweg), Wendy Janssens (boek bij mij verkrijgbaar)
Straal Stella, straal! (verlies van zusje of broertje) Veerle Wouters
Ik en mijn herinneringen, (verlies van een huisdier) Baeckens books, Bakermat uitgeverij.
Over de grote rivier, Armin Beuscher, Cornelia Haas
Overal en ergens, Pimm van Hest

Merk je dat dit thema je raakt, of dat je zelf nog met vragen zit rond je eigen verliesverleden, dan ben je steeds welkom voor een gesprek. Contacteer me via hello@karinfrancken.be.
Warme groet,
Karin
01/11/2021
Frustratie: iets werkt niet voor je kind of lukt je kind niet.
Hoe een gewoon gesprek leidt tot diepere frustraties.
Deze ochtend bij het ontbijt, toen we met z’n allen aan tafel zaten en gezellig aan het babbelen waren, ging het gesprek over de koning en zijn kinderen. Hoeveel kinderen heeft de koning precies, hoe zou het zijn om als kind in het koningshuis te leven, trouwen zij met ‘gewone’ mensen of alleen met mensen uit koninklijke families, hoe oud zijn de kinderen van de koning,…
Een beetje verder in het gesprek hadden we het over vrienden van ons die ook 4 kinderen hebben, net als het gezin van de koning. Toen ging het over de leeftijd en we waren aan het vergelijken met de leeftijd van onze kinderen. Daar ontdekte onze jongste zoon, die nu 8 jaar is, dat hij jonger was dan al deze kinderen.
En toen kwam ineens een gevoel bij hem naar boven waar hij waarschijnlijk al langer tegenaan loopt.
Zijn gezicht sprak boekdelen, de tranen stonden in zijn ogen. Hij zei: “Ik ben overal de jongste. Ik vind het niet leuk om overal de jongste te zijn.” Zijn verdriet was zo voelbaar op dat moment. Verdriet over iets waar hij geen vat op had. Hij kan dit feit in zijn leven niet veranderen. Het is zinloos om hier iets aan te willen veranderen. Hier liep mijn zoon tegen ‘vergeefsheid’ aan.
Door dit voorval kon ik zien dat het al langer een frustratie van hem moet zijn geweest, dat hij overal de jongste is. In onze beide families zijn onze kinderen de jongsten en ook bij vrienden zijn onze kinderen de jongsten. Met diegenen waar we het meeste contact mee hebben, is mijn zoon meestal de jongste.

Wat is vergeefsheid?
Kinderen, en zeker jonge kinderen, lopen in hun leven tegen zóveel vergeefsheid aan. Ze hebben te maken met zoveel dingen die niet werken in hun leven, die ze nog niet kunnen of kennen. En daarbij staan ze vaak in een positie waar ze geen macht hebben:
Een juf die boos wordt en bij wie ze geen ruimte krijgen om hun kant van het verhaal te vertellen.
De pogingen die ze ondernemen om hun veter te strikken en het wil maar niet lukken.
Een grens die wij aangeven.
Het fietsen wat niet wil lukken.
Ze zien hun oudere broer of zus iets doen wat ze zelf nog niet kunnen.
Hun oudere broer of zus die sterker is dan hen.
Hun behoefte aan aandacht op momenten dat er niet geluisterd wordt.
Hun goede bedoelingen die uitdraaien op iets wat ze niet bedoeld hebben en deze goede bedoelingen worden niet gezien.
Je kind merkt dat hun vriendje al veel vlotter kan lezen of zwemmen of voetballen dan hij zelf.
Hun behoefte aan nabijheid wanneer er niemand beschikbaar is.
Het feit dat ze een mondmasker moeten dragen en dit hen echt geen fijn gevoel geeft.
Hobby’s die niet kunnen doorgaan door de coronamaatregelen.
Het feit dat ze nu hun grootouders niet kunnen bezoeken of niet kunnen knuffelen.
Dat we hun verjaardag niet kunnen vieren zoals gewoonlijk en dat er geen feestje is.
Eigenlijk was deze situatie met onze zoon deze ochtend een mooi voorbeeld van teleurstelling te kunnen voelen, en de kwetsbaarheid die daarbij hoort te laten zien. Hij heeft het gevoeld, hoe het is om de jongste te zijn en hij heeft de niet zo fijne gevoelens die er bij horen gevoeld.

Waarom zijn tranen zo belangrijk?
Tranen maken dat kinderen (maar ook wij als volwassenen!) kunnen berusten in iets, in dat wat niet kan, in dat wat ze niet kunnen veranderen in hun leven of op dat moment.
Met je hoofd weet je soms al wel dat iets niet kan, maar als je het ook gaat toelaten in je gevoel, dan kan het bezinken. Je gaat het met anderen woorden aanvaarden.
Kinderen komen veel vergeefsheid in hun jonge leven tegen, zoals eerder gezegd. Zij moeten veel tranen laten over wat niet werkt en waar ze niets aan kunnen veranderen.
Als je je kind daarin kan bijstaan, dan schep je een veilige ruimte voor je kind om te laten zijn wat er is.
Als je kind kan ervaren en het gevoel kan toelaten dat iets niet werkt in zijn leven, dan komt er ruimte voor iets nieuws. Zo leert je kind om met uitdagingen en tegenslagen om te gaan en ontwikkelt hij veerkracht.
Doordat jij er bij kan blijven en ruimte geeft aan het gevoel van vergeefsheid bij je kind, dan kan je kind ontdekken dat het vergeefsheid overleeft. Dat is hoe veerkracht wordt opgebouwd. Door te leren aanvaarden dat soms dingen niet werken in je leven. En dat je dat overleeft.
Als de spanning van frustratie kan ontladen door tranen, dan blijven kinderen zacht in hun hart.
Als ze die tranen niet durven toelaten, als ze hun kwetsbaarheid niet durven tonen, dan kan die spanning leiden tot agressie en geraken ze ‘verhard’.

Hoe kan jij je kind bijstaan in dit proces?
Begin met het benoemen van de vergeefsheid.
Bijvoorbeeld: “Ja, jij bent overal de jongste. Dat vind je niet fijn. Jij zou ook eens graag de oudste willen zijn of ouder willen zijn dan andere kinderen. Maar dat is in onze families niet zo.”
Houd je kind in de vergeefsheid en blijf bij dit gevoel van vergeefsheid. Ga niet over andere dingen praten, ga niet afleiden.
Vaak krijgen mensen het gevoel dat ze gaan dramatiseren op deze manier, maar dat is niet zo. Dat hangt af van de manier waarop je dit doet. Als je zelf kalm en rustig blijft, is het duidelijk voor je kind en schep je ruimte voor wat hij voelt.
Creëer ruimte voor tranen bij je kind door teleurstelling en verdriet in je stem te leggen om te laten voelen dat je meeleeft met je kind.
Bijvoorbeeld: “Ja, dat is echt niet fijn voor je. Dat doet je verdriet. Dat vind je jammer.”

Wat doe je met je eigen gevoelens als ouder?
Wat doet dit proces van vergeefsheid en aanvaarden bij jou?
Misschien word je je bewuster van je eigen vergeefsheid in je leven?
De tranen die jij nooit hebt kunnen of durven laten over dingen die niet werkten in je leven of anders zijn uitgedraaid dan je had gewild?
Misschien loop je tegen je eigen vergeefse pogingen aan om je kinderen anders te gaan opvoeden en kom je steeds weer in je oude patroon van reageren terecht?
Weet je, er is altijd een wisselwerking tussen jou en je kind, tussen wat er gebeurt met je kind en wat het bij jou doet. Het is niet of/of maar en/en.
Dus het kan best zijn dat je ook jezelf tegen komt in dit proces!

Ondersteuning nodig?

Laat me weten wat er bij jou leeft, en wat je bezig houdt. Ik hoor en lees het graag! Contacteer me vrijblijvend voor een afspraak:
hello@karinfrancken.be of 0477/23.86.76
Ik help je graag verder!

Hartelijke groet,
Karin
07/04/2021
Werken aan de relatie met je kind.
De kinderen spelen buiten.
Het eten is bijna klaar en ik heb nog wat hulp nodig bij het dekken van de tafel.
Ik steek mijn hoofd buiten en roep van ver: “Willen jullie de tafel dekken, we gaan direct eten!”
Dat mag je toch al wel verwachten van zeven- en tienjarige kinderen, niet ;-)?
Er komt niet echt reactie van hun kant.
Ik voel me lichtjes geïrriteerd.
Ik heb zelf nog wat werk met de maaltijd en daarna moeten we nog naar een hobby van de kinderen.
Opnieuw vraag ik, enigszins geërgerd: “Willen jullie de tafel dekken!”
Ik voel de tijdsdruk.
Weer geen reactie, of misschien zelfs “Nee!”
Zucht.
Ik zou nog meer kunnen gaan eisen: “Jullie komen nú de tafel dekken!”
Maar dan besef ik weer: eerst even contact maken.
Eerst even zien of we verbonden zijn.
Even naar ze toe gaan en iets zeggen of vragen over hun spel.
De kinderen voelen dan: “Hé, mama is geïnteresseerd in wat we doen, ze is geïnteresseerd in ons.”
Vol enthousiasme vertellen ze over hun spel.
Daarna stel ik mijn vraag opnieuw over het dekken van de tafel.
En plots zijn ze wel bereid.
Wat is echt contact maken met je kind?
“Werken aan de relatie en de relatie zal voor ons werken.”
Als je bewust contact gaat maken met je kind, dan werk je in eerste instantie aan je relatie met je kind. Als die relatie goed zit, dan sta je in je kracht en is je kind sneller bereid je te volgen.
Je gaat op dat moment niet in op het gedrag van je kind en gaat geen machtsstrijd aan. Zoals ik niet verder een punt ging maken van het feit dat ze niet naar mij luisterden om de tafel te dekken.
Kinderen zitten in hun eigen wereld en zijn met heel andere dingen bezig dan wij als volwassenen.
Je gaat dus intunen op je kind, zoiets van: “Hey, hoe gaat het met jou? Wat houdt je bezig?”
De lijm in de relatie met je kind is hechting.

Wat is hechting?
Als je kind zich aan jou hecht, dan zal je kind makkelijker luisteren en jou volgen in wat je doet. Dan heb je invloed op je kind.
Het is aan het kind om zich aan jou te hechten.
Het is de essentiële band om je kind te kunnen begeleiden.
Als een kind verbinding voelt met jou en zich aan jou hecht, dan wil je kind graag bij jou zijn en dingen aan jou vertellen.
Het heeft dan de drang om fysiek dicht bij jou te zijn en zich emotioneel verbonden te voelen met jou.
Opdat het kind zich aan jou kan hechten, is het nodig dat wij als volwassenen daarvoor ruimte scheppen.
Als ouder zet je de eerste stappen om verbinding te maken. Telkens opnieuw nodig je het kind uit in die relatie.
Soms lijkt het alsof onze kinderen niet geïnteresseerd zijn. Dan is het dus nodig om je kind eerst op te halen. En dat jij de eerste stappen zet om contact te maken.

Kenmerken van een goede hechting met je kind
In een hechte relatie zal je merken dat je kind luistert, reageert op je vragen, je aanwijzingen volgt, op je vertrouwt, je hulp vraagt, graag bij je is, zich thuis voelt bij jou, je volgt, je leuk vindt, je graag pleziert en geen geheimen voor je heeft.
Jij staat in je leiderspositie en je kind is volger. Dat is de natuurlijke verhouding tussen ouders en kinderen.
Dat is iets wat we allemaal in ons hebben, maar wat we in onze maatschappij verloren lijken te hebben.
Als jij het oriëntatiepunt kan zijn voor je kind, dan kan je kind op je terug vallen tijdens de lastige momenten. En dat geeft een kind rust, wat er ook gebeurt.

Een kind straffen
Als je merkt dat je je machteloos voelt en moet dreigen met straf om je kind te laten luisteren, dan is het goed om naar jullie relatie te kijken.
Je kind is op dat moment waarschijnlijk niet genoeg aan je gehecht en er is te weinig connectie.
Op dat moment zoek je als ouder naar controle krijgen over je kind. Dat werkt niet. Een kind straffen of onderwerpen aan voorwaarden (als… dan…) of geregeld afwijzen, zorgen ervoor dat ze zich gaan afsluiten en afweren en een defensieve houding gaan aannemen.
Als je kind jou afwijst dan voelt je kind zich waarschijnlijk gekwetst en niet veilig genoeg om te tonen wat er precies scheelt.
Het antwoord wat je kan geven in deze situatie is juist meer hechting en nabijheid. Dat wil zeggen: aan de relatie met je kind werken.

Een aantal tips om je relatie met je kind te versterken:
Laat aan je kind merken dat je graag in zijn/haar buurt bent. Je kan samen een spelletje spelen, knuffelen, een massage geven of gewoon in elkaars buurt zijn. Geef je kind eens vaker voorrang als hij iets vraagt, in plaats van te zeggen: “nu niet, straks!”
Zoek naar dingen die jullie gemeenschappelijk hebben en accentueer deze. Als je samen met je kind iets doet wat jullie beiden leuk of interessant vinden, dan versterkt dat jullie band.
Laat je kind merken dat je aan zijn zijde staat. Steun je kind bijvoorbeeld als het een probleem heeft op school, zodat het voelt dat het niet alleen is.
Laat je kind voelen dat hij/zij belangrijk is voor jou en dat je hem/haar koestert zoals hij is, uniek. Dit kan je doen door bijvoorbeeld verhalen van vroeger te vertellen, toen je kind klein was, of te zeggen welke kwaliteit je bij hem/haar bewondert.
Laat geregeld je liefde voor je kind zien. Je kan dit doen door gewoon te zeggen: ‘ik hou van jou’ of ‘ik zie je graag’, of je aait je kind over zijn hoofd in het voorbijgaan of je glimlacht zomaar.

“Een kind kan niet te veel gehecht zijn.
Wel te oppervlakkig en te onzeker.”

Hulp nodig?
Contacteer me vrijblijvend voor een afspraak voor een Inzichtsessie en we kijken wat ik voor jullie kan betekenen.
hello@karinfrancken.be of 0477/23.86.76
Hartelijke groet
Karin
07/04/2021
Agressie bij kinderen.
Frustratie – boosheid – agressie
“Waarom sla jij je broer?”
Dat is onze eerste reactie als we zien dat er agressie is tussen broertjes en zusjes.
We willen weten hoe iets gebeurd is, wat de aanleiding was, wie wat gedaan heeft, waarom die het gedaan heeft.
We willen dingen uitklaren. Het onrecht moet helder worden.
We benaderen de situatie op deze manier vanuit ons verstand.
Op dat moment kan een kind echter niet ‘nadenken’. Emotie is al wat er is op dat moment voor een kind.
Wanneer een kind aanvalt, dan zit daar een bron van frustratie achter.
Een kind kan ergens boos over zijn en zitten mokken. Er zijn wat woorden.
Als dat de nodige ruimte krijgt, dan zakt het weer.
Wanneer boosheid gepaard gaat met de energie van aanvallen, dan hebben we het over agressie. Maar eerst even stilstaan bij frustratie.
Wat is frustratie?
Als iets niet werkt zoals je wil, dan zorgt dat voor frustratie.
Als iets gaat zoals je niet wil, dan zorgt dat voor frustratie.
Nu zijn er bij kinderen heel veel dingen die niet gaan zoals ze willen.
Er zijn dus heel wat bronnen van frustratie.
Zeker peuters en kleuters ervaren heel wat dingen in hun leven die (nog) niet werken. Ze kunnen heel veel dingen nog niet, omdat ze de nodige vaardigheden nog niet hebben, of omdat het nog te gevaarlijk is voor hen.
Peuters zijn heel direct in het uiten van frustratie. Ze leven vanuit hun emotie. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van hun brein, waardoor ze nog niet in staat zijn het op een andere manier te uiten. Het heeft met andere woorden te maken met het feit dat ze onvolwassen zijn.
Onze valkuil is dat we heel graag willen weten waarom ons kind aanvalt of uitbarst.
Het is wel fijn om dat te weten, want dat geeft je meer begrip.
Maar we kunnen dat niet altijd te weten komen. Een kind weet het zelf vaak niet eens.
Belangrijk om te weten is dat “iets niet werkt” voor je kind. En daardoor is hij gefrustreerd.
Om agressie te verminderen moeten we dus in eerste instantie frustratie verminderen.
Hoe zorgen we dat frustratie geen agressie wordt?
Als iets niet werkt, dan proberen we daar verandering in te brengen.
Dat doen we zelf ook. En dat probeert je kind ook te doen.
Als de verandering lukt, dan is de frustratie meestal ook verdwenen.
Soms kan het zijn dat we niet weten wat eigenlijk de oorzaak is van frustratie.
Dan proberen we dingen te veranderen, maar lost het eigenlijk niet op.
Als je nee zegt tegen je kind, terwijl die eigenlijk jou probeert te overhalen om verandering te brengen in zijn situatie wat hem frustreert, dan gaat de deur naar verandering voor je kind dicht.
Je kind doet nog vergeefse pogingen om verandering te brengen, maar merkt dan dat het niets meer uitmaakt.
Dat geeft extra frustratie.
Je kind vraagt bijvoorbeeld om TV te kijken. Je zegt ‘neen’ en je kind geraakt gefrustreerd. Hij zal nog een aantal pogingen doen om je te overhalen. Je blijft bij je neen. Je kind merkt dan dat het niets uitmaakt om te blijven proberen.
Als je kind merkt dat zijn pogingen niet werken, dan zijn er twee uitwegen:
Je kind zal zich daarin berusten en je neen aanvaarden
of je kind zal nog meer in de weerstand gaan.
Jonge kinderen komen meestal tot tranen en vinden zo berusting en aanvaarding in je ‘neen’. Dan komt er opnieuw rust.
Berusting is een proces van emoties. Het heeft tijd nodig om te bezinken.
Op het moment dat het echt doordringt bij je kind dat jij rustig bij je “neen” blijft, dan komen er tranen om te accepteren wat niet kan op dat moment.
Het agressieve gedrag zie je vaker bij jonge kinderen
Met name jonge kinderen kunnen fel reageren. Voor hen lijkt alles belangrijk en groot.
Hun brein is namelijk nog niet voldoende ontwikkeld om het in perspectief te plaatsen.
In de eerste 5 levensjaren moet een kind veel huilen om frustratie door te komen.
Daarna leert het om er anders mee om te gaan of kan het sneller tot berusting komen.
Doordat een kind regelmatig tot de ervaring van berusting of adaptatie kan komen, dus tot tranen kan komen, ontwikkelt een kind veerkracht.
Als een kind niet tot tranen komt, dan heeft het moeite met zich kwetsbaar op te stellen en zal het zich afweren. Dat betekent dat de frustratie waarschijnlijk ergens in hem blijft bestaan.
Wanneer een kind ouder wordt (vanaf 5-6-7 jaar), is hij is staat om gemengde gevoelens te hebben over een situatie.
Bijvoorbeeld boos zijn op iemand en tegelijkertijd die persoon ook graag zien.
Of tegelijkertijd de neiging om ongehoorzaam te zijn en ook de angst om gestraft te worden.
Dan zal de energie die leidt naar agressie afgezwakt worden.
De kern van agressie
Het probleem van de agressie is meestal het feit dat ze niet tot berusting en dus tot tranen kunnen komen.
Of dat kinderen nog niet in staat zijn om tot gemengde gevoelens te komen die helpen om de aanval te temperen of af te zwakken.
Het is vooral belangrijk om deze frustratie er te laten zijn en er bij te blijven. Dat geeft hen ruimte om tot tranen te komen en zo leren ze daar doorheen te komen.
Koppel daarom het gedrag los van het probleem (de bron van frustratie).
Hoe kan je omgaan met de agressie van je kind?
Een aantal tips:
1) Blijf zelf rustig in het volhouden van je boodschap, ook al leidt dat tot frustratie bij je kind.
2) Streef er naar dat je kind geen schade kan toebrengen of om de schade te beperken.
3) Ga niet redeneren, een les leren, waarden overdragen en dingen uitleggen. Dat kan wel achteraf op een rustig moment.
4) Benoem heel eenvoudig de “overtreding”, het gedrag. Een kind weet meestal heel goed dat wat hij doet niet OK is.
5) Laat voelen dat frustratie hebben geen probleem is en dat het wel eens gebeurt dat je ontploft.
6) Nadat de emotie gezakt is, kan je afspreken om over het probleem te spreken. Vanuit verbinding.
7) Niet te veel tijd en energie blijven steken in het incident. Zo kan het wegebben.
8) Even alles loslaten, niet in het gevecht gaan tijdens de storm.
9) Leg de nadruk op de frustratie (de aanleiding tot het gedrag, als je die al weet) en niet het gedrag zelf. “Jij bent gefrustreerd.”
10) Zeg op neutrale toon wat je ziet “Je benen willen stampen.” “Er komen lelijke woorden uit je mond.”
11) Help je kind door zijn frustratie en driftbui om tot zijn tranen te komen.
12) Je kind niet afleiden van de frustratie maar in het gevoel houden zodat het kind tot huilen komt.
Dit gaat met vallen en opstaan. De ene keer lukt het al beter dan de andere keer. De ene keer kan je zelf ook rustiger blijven dan de andere keer. Het is steeds opnieuw zoeken en proberen ruimte te vinden voor de frustratie van je kind. En misschien ook voor je eigen frustratie.
Heb je vragen?
Geraak je er zelf niet goed uit, aarzel dan niet om contact met mij op te nemen.
Ik help je graag verder!
Voor meer info en een afspraak kan je telefonisch of via mail contact opnemen: 0477/23.86.76 of hello@karinfrancken.be

Hartelijke groet,
Karin
07/04/2021
De belangrijkste bron van frustratie bij kinderen.

Als mens zijn wij sociale wezens.
Verbinding voelen met anderen is één van onze belangrijkste behoeften.
In mijn praktijk kom ik vaak het thema eenzaamheid tegen. Zich alleen voelen en leegte ervaren is een veel voorkomende ervaring.
Meestal is dit terug te brengen naar de primaire relaties die we als kind hadden in ons leven. Ouders die het veel te druk hadden, ouders die emotionele problemen hadden en daardoor geen ruimte hadden voor de kinderen, een scheiding, een overlijden, alcoholmisbruik, … Er kunnen zoveel oorzaken zijn voor de ervaring van eenzaamheid.
Als kind waren we afhankelijk van de volwassenen rond ons. En als onze pogingen tot verbinding maken vaak onbeantwoord bleven, dan kan dat gevoel van eenzaamheid tot vandaag in je leven spelen.

De belangrijkste bron van frustratie bij kinderen
Kinderen zoeken heel erg naar connectie, omdat ze afhankelijk zijn van hun verzorgers voor hun overleving.
Eigenlijk is de voornaamste focus van kinderen, een goed contact houden met de opvoeders en diegenen van wie ze afhankelijk zijn. Dit gebeurt uiteraard onbewust. Kinderen hebben de natuurlijke drang om nabijheid van ouders of andere verantwoordelijke volwassenen na te streven en te behouden.
Als ze zich niet kunnen hechten en niet die connectie voelen, dan is dat een heel grote bron van frustratie.
Trouwens niet alleen bij kinderen, maar ook bij volwassenen.

Emoties bij kinderen door verwijdering in de relatie met de ouder(s).
Het gevoel van verwijdering van de ouders roepen emoties op bij het kind. Het kind kan de verbinding heel erg gaan najagen en zich gaan vastklampen aan de ouder. Hiermee wil hij heel graag het gat dichten dat hij voelt in de connectie met mama of papa. Een andere emotie die hierdoor ontstaat is angst. Het kind wordt gealarmeerd door de verwijdering van en afstand met de ouder en maakt zich zorgen om de relatie in de toekomst.
Nu is er in onze maatschappij nogal veel verwijdering, en dat begint al vroeg in een kinderleven. Om er een aantal te noemen: kinderdagverblijf, opvang in een crèche, babysit, school, ouders die beiden gaan werken, bedtijd, isolatie, afzondering door straf, scheiding van ouders, dood, afwijzing, verhuis, broertje of zusje krijgen, ziekenhuisopname,…
Al deze vormen van verwijdering en afstand met de ouders triggeren verwijderingsinstincten in onze hersenen. Deze zijn verbonden met de instincten van de hersenstam. De hersenstam herbergt de meer basale emoties. Deze emoties hebben meer tijd nodig om tot ontwikkeling te komen. Deze emoties zijn krachtiger en dus moeilijker te beheren. Ze zijn minder ‘beschaafd’ en daardoor moeilijker te hanteren voor de omgeving. Ze zijn niet rationeel.
Als de hechtingsrelatie niet goed zit en niet werkt voor een kind, dan gaat zijn aandacht en energie vooral daar naar toe. Dan is hij niet vrij om goed te functioneren in het dagelijkse leven en om zich te ontwikkelen. Als er rust is in de relatie, dan is er ook ruimte in het kind om zich bezig te houden met ontwikkelen en leren.

Frustratie kan leiden tot agressie.
Frustratie die niet opgelost geraakt, kan leiden tot agressie. De innerlijke emotionele storm die dan woedt in het kind, komt dan op een agressieve manier naar buiten. De spanning in het kind loopt dan zo hoog op, dat de vulkaan uitbarst.
Dit kan in driftbuien, bijten, gooien, schreeuwen, snauwen, sarcasme, gemeen doen, verwijten, zelfverwijt, irritatie, ongeduld, negeren, anderen of zichzelf pijn doen, dingen stuk maken,…
De grond van agressie is dus voornamelijk frustratie.
Wat kan dit voor jouw relatie met jouw kind betekenen?
Als je merkt dat je kind vaak lastig doet of agressief reageert, ga dan eens na hoe vaak er verwijdering is met je kind. Dit kan zowel op fysiek als emotioneel vlak zijn.
Op welke momenten kan je kind verwijdering ervaren? Lukt het jouw kind om de afstand in tijd en ruimte te overbruggen tot jullie elkaar een volgende keer zien? Of is dit te lang voor jouw kind?
Dit hangt sterk van de leeftijd af. Jonge kinderen hebben nog veel meer nood aan fysieke nabijheid en hechten zich vooral via de zintuigen. Grotere kinderen kunnen zich ook op afstand meer hechten door het gevoel en door aan je te denken van op afstand.

Bruggen van verbinding bouwen.
Als je merkt dat je kind veel frustratie heeft, ga dan eerst eens na of je kan ontdekken waar je kind verwijdering van je ervaart. Zoals in de vorige paragraaf.
Wat kan jij doen om hierin verandering te brengen, om de brug naar connectie met je kind te herstellen:
Kan je misschien eens een keertje thuis blijven van een afspraak?
Kan je je kinderen meenemen in plaats van een babysit te regelen?
Kan je wat meer tijd nemen voor het ritueel bij het slapen gaan?
Kan je je kind ’s nachts eens bij je in bed nemen? (veel kinderen komen ’s nachts uit hun bed om jouw aanwezigheid die ze overdag moesten missen in te halen.)
Kan je kind een foto van je meenemen naar school? of naar je ex-partner als je gescheiden bent?
Welke actie kan je zelf bedenken in je eigen leven en in de relatie met je kind om te zorgen dat je kind minder verwijdering ervaart?
Deze benadering vraagt tijd en is geen quick fix. Het vraagt elke keer opnieuw om energie te steken in de relatie met je kind en ruimte te maken in jezelf. Maar het loont op lange termijn.

Nog vragen?
Blijf je tegen dezelfde patronen aanlopen in je gezin en in de opvoeding van je kinderen? Kom je er zelf niet goed uit?
Neem dan vrijblijvend contact op voor een Inzichtsessie. We gaan samen kijken wat je nodig hebt en zorgen voor een traject op maat.
Contacteer me via hello@karinfrancken.be of 0477/23.86.76

Hartelijke groet
Karin

15/10/2020
Wanneer je botst op verzet bij je kind.
“Je doet wat ik je zeg!”
“Nee, dat doe ik niet!”
“Je gaat nu naar mij luisteren, of je gaat naar je kamer!”

Het gevoel van onmacht kan soms hoog oplopen in discussie met je kind.
Daardoor ga je dingen doen en zeggen waar je achteraf spijt van hebt.
Het is sterker dan jezelf soms.
Je wil niet op die manier met je kind omgaan, maar toch gebeurt het.
Het is alsof een stem in jou het overneemt.
Je lijkt er geen controle meer over te hebben.
Waarom wil mijn kind niet gewoon naar mij luisteren?
Het lijkt wel of je kind het met opzet doet: je tegen spreken en je aanzetten tot dit soort reacties.
Hij of zij haalt het bloed van onder je nagels, en je hebt het gevoel dat een soort van monster in jezelf wakker wordt.

Het is instinct
We laten anderen niet zo maar hun wil aan ons opleggen als mens.
We hebben niet graag dat iemand anders bepaalt voor ons wat we moeten doen.
Onze kinderen hebben dat evenmin.
Het verzet of de tegenwil is een instinctieve en defensieve reactie tegen controle of dwang.
We proberen onze kinderen onze wensen, regels, plannen en verwachtingen duidelijk te maken.
Een kind kan al snel het gevoel hebben dat jij je wil probeert op te leggen aan hem of haar.
En net dat zorgt voor verzet.
Het is dus een instinct en het is gezond dat een kind niet zomaar van iedereen instructies aanneemt.
Het is instinct om ongehoorzaam te zijn en te negeren wat gevraagd wordt. Het is instinct om uit te dagen en tegen te spreken.
In onze eigen logica als ouder lijkt het maar een kleine moeite voor je kind om te doen wat jij vraagt.
Maar als mens hebben we graag onze vrijheid.
Vrijheid om zelf te bepalen.

Vanuit het perspectief van hechting bekeken.
Kinderen hechten zich aan hun verzorgers, aan wie ze vertrouwen en bij wie ze zicht veilig voelen.
Wanneer een kind de beleving heeft dat iemand anders probeert om baas over hem of haar te spelen, dan is het een natuurlijke reactie om in het verzet te gaan, of om niet te reageren.
De bedoeling is dat het kind zich afweert van vreemden en zich richt naar de belangrijkste hechting, die met de ouders. Zo kunnen vreemden geen druk uitoefenen op hen.

Waarom luistert mijn kind dan niet naar mij? Ik ben toch de ouder!
Als een kind diegene volgt aan wie het gehecht is, waarom luistert je kind dan toch niet?
Hechting is iets wat steeds opnieuw moet gebeuren. Het is niet iets wat één keer gedaan is en klaar.
Het is telkens opnieuw connectie zoeken met je kind, zorgen dat de verbinding stroomt tussen jullie.
Als die relatie goed zit, dan zal er minder weerstand zijn.

Hoe kan je zorgen dat je relatie goed zit?
Elke keer opnieuw je kind ‘ophalen’ in jullie relatie, even samen zijn, een glimlach, een knuffel, tijd en ruimte maken in jezelf en je kind met aandacht begroeten.
Daarna kan je instructies geven en zal je kind je makkelijker volgen.
Eerst ophalen, dan opdragen. Telkens opnieuw.
Ook voor leerkrachten of kinderverzorgers en andere mensen die met kinderen werken is dit belangrijk. Eerst het kind begroeten en ophalen. Daarna zal het veel makkelijker luisteren.

Hoe ontstaat tegenwil?
Wanneer de opgelegde druk groter is dan het gevoel van nabijheid en verbondenheid. Dan ontstaat tegenwil.
Maar ook wanneer de geboden sterker zijn dan de impuls tot meewerken, de verplichtingen groter zijn dan de neiging tot steunen, wanneer het kind afgeweerd is om zijn gevoelens te tonen,….
Het grootste probleem met verzet of tegenwil is dat het ons tegen de borst stoot als volwassene.
Het triggert ons, we voelen ons niet gerespecteerd, we voelen ons uitgedaagd.
Het haalt ons weg van onze liefdevolle gevoelens voor ons kind. Daarom reageren we niet zo best.
Onze niet-zo-beste-reactie verbreekt de hechtingsrelatie net nóg meer.
We willen met onze druk en dwang onze kinderen doen luisteren naar ons.
Het gevolg is dat de tegenwil en het verzet juist toeneemt!

Hoe kan je tegenwil of verzet verminderen?
Eerst en vooral: neem het niet persoonlijk! Veel te vaak maken we het tot iets persoonlijks. Maar kinderen doen het niet met opzet. Ze willen geen discussie. Ze willen je niet kwetsen.
Voorzie verzet en tegenwil, het hoort er bij. Het is een natuurlijk instinct in ieder van ons.
Reageer kalm. Zo blijf jij veel makkelijker in je leiderspositie tegenover je kind. Dat geeft je kind houvast als hij in zijn emotie gaat.
Komt het toch tot ruzie, herstel dan achteraf de schade die de relatie heeft opgelopen. Neem daarin als ouder het initiatief.
Creëer regelmatig in jullie samenzijn een gevoel van verbondenheid. Als de relatie goed zit, dan is er sowieso veel minder tegenwil.
Een warme relatie creëer je door vaak je kind op te halen, even contact te maken, te luisteren, aandacht te geven, ruimte te geven voor wat er is en open te zijn voor je kind.
Verminder druk en dwang.
Vermijd een bazige toon en commanderende houding.
Vermijd de focus op ‘moeten’ en ‘behoren’, kinderen ‘moeten’ al zoveel.
Gebruik zo weinig mogelijk machtsmiddelen, zoals straffen, belonen, dreiging, complimenten,…
Zorg dat je kind regelmatig zijn eigen wil kan inzetten door hem of haar te laten kiezen of te laten bepalen hoe dingen gebeuren of regelmatig in te gaan op zijn vraag om hulp bij iets (in plaats van te zeggen, “ik heb nu geen tijd” :-))
Dus weet dat je tegenwil mag verwachten van je kind 🙂 op zich is dat gezond. Blijf je aandacht richten op de relatie met je kind en een goede connectie.

Hulp nodig?
Als je al een tijd in een soort van patroon zit met je kind waarin je steeds gaat discussiëren en het gevoel hebt alleen nog maar te kunnen eisen of je stem te verheffen of andere machtsmiddelen te moeten inzetten, dan kijk ik graag samen met jou eens naar de dieper liggende patronen. Maak hiervoor met mij een afspraak voor een Inzichtsessie en we kijken wat ik voor jullie kan betekenen.
hello@karinfrancken.be of 0477/23.86.76

Hartelijke groet,
Karin
15/10/2020